اواپراتور (Evaporator) نوعی مبدل حرارتی تولید شده از لولههای مارپیچ بوده که سطح انتقال حرارت می باشند. مایع مبرد یا گاز داخل این لولههای مارپیچ جریان داشته و سرما تولید می کند. مبرد بعد از عبور از لوله مویی وارد اواپراتور می گردد: یعنی بخار شدن گاز مایع! فشار گاز در اواپراتور اندک اندک کاهش یافته و سبب پایین آمدن درجه جوش مبرد می گردد. در نهایت گاز مایع شده به آسانی به بخار تبدیل می شود. با این شیوه حرارت از محیط اطراف گرفته و جذب می شود و فضا خنک خواهد شد. سپس گاز به وسیله ی لوله مکش به کمپرسور باز می گردد. اواپراتور در یخچال فریزرها و ساید بای سایدهای نوفراست برای سرماسازی استفاده می شود. اگر یخچال خنک نکند یا سرما نداشته باشد احتمالا زیاد اواپراتور مشکل دارد. در تبادل حرارتی که در سیستم اواپراتور انجام می شود، آب، هوا یا دیگر سیالاتی که در آن وجود دارد سرد می گردد. این مرحله تبرید یا خنک سازی سیال با سیکل تبرید تراکمی به حساب می آید. برای مثال در کولرگازی و اسپلیت، کویل اواپراتور را درون پنل دیواری داخلی تعبیه می نمایند تا سیال مبرد بتواند با جذب هوای گرم داخل، محیط را خنک نماید. مثال دیگری را در نظر بگیرید، در دستگاه چیلر، کویل اواپراتور که همان لولههای مسی می باشند داخل مبدل حرارتی پوسته و لوله نصب می شود. بدین ترتیب مبرد گرمای آب را گرفته و آب سرد خواهد شد. از همین آب سرد شده به منظور خنک سازی به کار می رود.
وظیفه اواپراتور به عنوان دستگاه سرمایشی:
از اواپراتورها به منظور سرد کردن محیط های مشخصی استفاده می نمایند و کاربرد گستردهای در سیستمهای تبرید دارند. در حقیقت وظیفه اواپراتور تولید سرمایش می باشد. این دستگاه با جاری نمودن مایع مبرد مانند گاز فریون در لولهها و به جریان انداختن هوا با استفاده از فن یا جاری ساختن آب به وسیله ی پمپ، گرمای هوای محیط اطرافش را جذب می نماید و درجه حرارت آن را پایین خواهد آورد.
اواپراتورها بسته به نوع ساختار، شکل تغذیه سیال مبرد، شرایط عملکرد، و شیوه گردش هوا یا مایع، نوع سیستم کنترل مبرد و یا کارکرد به انواع زیر تقسیمبندی میشوند:
اواپراتور صفحهای
به شکلهای مختلف از جفت شدن دو ورق فلزی تولید میشوند. اواپراتورهای صفحهای برای یخچال و فریزرهای خانگی کاربرد دارند، چراکه هم ساده هستند و تولیدشان بهصرفه است و بهراحتی قابل شکل دادن و فرم دادن هستند.
اواپراتور کویلی ساده
اواپراتور لولهای: عمدتا از لولههای فولادی و مسی ساده ساخته میشوند.
اواپراتور کویلی پره دار
اواپراتورها را میتوان بسته به نوع ماده مبردی که در داخلشان جریان دارد به دو نوع اواپراتور خشک و مرطوب دستهبندی کرد. در اواپراتور خشک، سیال مبردی که وارد لولهها میشود شروع به تبخیر شدن میکند و حرارت را به خود میگیرد. در اواپراتور مرطوب همیشه مایع مبرد سرد درون لولهها جریان دارد و حرارت بهخوبی انتقال پیدا میکند. این نوع اواپراتورها مجهز به یک مخزن برای ذخیره مایع هستند که مایع موردنیاز اواپراتور را در خود ذخیره میکند تا لوله اواپراتور همیشه پر باشد.
تقطیر در اواپراتورها
چند ثانیه پس از قرار دادن لیوان آب یخ در هوای محیطی سطح بیرونی لیوان خیس و مرطوب میشود. این خیسی عملاً همان بخار آب پیرامون لیوان است که به خاطر تماس سطح سرد لیوان در فرایند تقطیر به قطرات آب تبدیل شده است. حال همین مسئله را به اواپراتور تعمیم میدهیم. خنک سازی هوا با استفاده از اواپراتور مثل همین عمل تقطیر انجام میشود. درصورتیکه دمای سطح اواپراتور از دمای انجماد آب کمتر باشد، آبی که تقطیر میشود روی اواپراتور یخ میزند. دمای مبردی که درون اواپراتور قرار دارد فشار داخلی را مشخص میکند. اگر دمای اواپراتور کمتر از -۱ تا -۳ درجه سیلسیوس باشد، سرمای سطح اواپراتور بهاندازهای هست که آب تقطیرشده یخ بزند. جهت ورود و خروج جریان هوا در اواپراتور شباهت زیادی به هم دارد. ازاینرو باید حین نصب دقت زیادی داشته باشید تا اواپراتور برعکس نصب نشود. نصب نادرست و برعکس اواپراتور ظرفیت آن را پایین میآورد. برای رعایت جهت درست ورود و خروج جریان هوا در اواپراتور به خاطر داشته باشید که هوای سرد حین خروج از کویل باید با مبرد تماس داشته باشد.
کاربرد اواپراتورها
اواپراتور آبی (مرطوب) بهعنوان خنککننده آب چیلر با استفاده از مبرد بکار میرود. این نوع اواپراتورها که با ظرفیت و کاربردهای مختلفی تولید میشوند بسیار در صنایع شیمیایی، غذایی و سرماسازی رایج هستند. اواپراتورهای آبی که همان اواپراتور لوله و پوسته هستند کارکردی مشابه اواپراتور صفحهای دارند اما اواپراتور لوله و پوسته ساختار مقاومتر، قیمت پایینتر و کاربرد بیشتری دارد. مزیت اواپراتور مرطوب بازده بالای انتقال حرارت است و نسبت به سایر مدلها ارزانتر است. اواپراتورهای صفحهای از ساختار فشرده بهره میبرند و میتوان از آنها در فضاهای کوچک استفاده کرد.
اواپراتور فن دار یا هوایی که به آن اواپراتور خشک هم میگویند هزینه نگهداری پایینی دارد و برای نصب در فضاهای آزاد طراحی شده است. ضمن اینکه سیال این اواپراتور آب نیست، و ازنظر بهداشتی نیز منع استفاده ندارد.
اواپراتورهای صنعتی در صنعت تهویه کاربرد دارند و در دستگاههایی مثل چیلرها، پکیج یونیتها، داکت اسپلیت ها، دستگاههای GHP و VRF استفاده میشوند که با سیکل تبرید تراکمی کار میکنند. از اواپراتور در صنایع غذایی برای ایجاد غلظت در محصولات استفاده میشود یعنی برای تغلیظ فرآوردهها آب اضافی آنها را با اواپراتور تبخیر میکنند. در صنایع شیمیایی از تبخیرکنندهها برای جداسازی مواد شیمیایی از هم با استفاده از تبخیر بهره میبرند. رطوبت محصولات در صنایع داروسازی نیز با استفاده از اواپراتورها گرفته میشود. ضمن اینکه این دستگاهها کار انتقال حرارت در صنعت را نیز بهخوبی انجام میدهند.
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.