علت سوختن فیوزهای خودرو و نحوه ی تشخیص و حل آن

فیوز (Fuse)چیست و با سوختن آن چه اتفاقی می افتد؟

فیوزها (Fuse) از قطعات ایمنی برق خودرو محسوب می شوندکه در صورت نامطلوب بودن میزان جریان، مسیر جریان الکتریسیته به سمت یک بخش از خودرو می رود را قطع می کنند تا جریان نامطلوب به آن آسیب وارد نکند. ممکن است درمدارهای الکتریکی خودرو مشکلاتی به وجود آید وبنا بر دلایلی میزان جریان گذرنده از بخش های مختلف خودرو بیش از اندازه زیاد شود به همین دلیل نیاز است در خودروها از یک قطعه ایمنی استفاده شود تا درصورت افزایش جریان الکتریسیته در مدار،از آسیب رسیدن به بخش های الکتریکی خودرو جلوگیری کند. فیوز یکی از بخش های محافظتی سیستم برق خودروست که طبق گفته های بالا در صورتی که جریان عبوری از آن بیش از اندازه زیاد شود، می سوزد و از ورود جریان بالا به قطعه الکترونیکی مورد نظر جلوگیری می کند. با سوختن فیوز جریان وارده به قطعه الکترونیکی قطع می شود و آن بخش دیگر کار نمی کند و از جریان های بالای الکتریسیته که می توانند مخرب باشند در امان می ماند. حفاظت مدارات الکتریکی در خودروها بر عهده فیوزها بوده واین قطعات با فدای جان خود مانع از آسیب به تجهیزات الکتریکی می‌شوند.

نحوه عملکرد فیوز چگونه است؟

فیوزها انواع مختلفی داشته وبه طبع آن نیز دارای مکانیزم عملکردی متفاوتی هستند فیوزهای مورد استفاده در خودروها دارای المان ذوب‌شونده هستند.

هنگامی که جریانی با شدت بیش از حد معمول، قصد عبور از سیستم الکتریکی خودرو را دارد فیوز ها وارد عمل می شوند و با ذوب شدن نوار فلزی مسیر جریان بسته خواهد و درنتیجه از عبور جریان با شدت بالا جلوگیری می کند.در. فیوزها درساختار خود یک نوار فلزی دارند که این نوار در داخل یک محفظه نارسانا قرار داده شده است که البته در کنار این نوار از نوعی جرقه گیر هم استفاده شده است.

درواقع فیوز ها به عنوان محافظت کننده سیستم الکتریکی در خودرو ها عمل می کنند که همین موضوع باعث سوختن فیوز خودرو می شود.

وظایف فیوزها

به طور کلی وظیفه ی فیوز را می توان در دو مورد خلاصه کرد که این دو مورد از قرار زیر می باشند:

1. کنترل میزان برق ورودی به سیستم الکتریکی خودرو
2. قطع برق در مواقع لازم

 انواع فیوز در خودرو

• فیوز فلزی :

قدیمی ترین نوع فیوز ها را می توان فیوز های فلزی معرفی کرد که استفاده از آن درسال های پیش رونق بیشتری داشت.اتصال این فیوز ها با نوعی رسانای فلزی می باشد و درصورتی که شدت جریان بیش از اندازه باشد رابط فلزی از بین رفته و فیوز عملا از کار می افتد.

• فیوز شیشه ای :

یکی از انواع فیوزکه در انواع خودرو مورد استفاده قرر می گیرد فیوز های شیشه ای می باشند.در این نوع فیوز ها دو سر فیوز به وسیله ی یک سیم نازک که در محفظه ای شیشه ای قرار دارد، به یکدیگر متصل می شود و در صورتی که جریان بیش از اندازه وارد سیستم شود سیم نازک ذوب می شود.در واقع سوختن فیوز خودرو در این نوع فیوز ها با ذوب شدن سیم متصل به دو سر آن اتفاق می افتد.

• فیوز سرامیکی و مستطیلی :

پرکاربردترین نوع فیوز را می توان فیوز سرامیکی بیان کرد. در ساختار این نوع فیوز ها دو پایه وجود دارد که این دو پایه به وسیله ی یک سیم ضخیم به هم وصل شده اند.هنگامی که جریان ورودی به سیستم الکتریکی خودرو بیشتر از جریان نامی باشد سیم رابط ذوب شده و در واقع سوختن فیوز خودرو از این طریق اتفاق می افتد.

نحوه ی عیب یابی و تشخیص فیوز سوخته

عیب یابی و تشخیص به موقع فیوز سوخته تاثیر زیادی در طول عمر سیستم برق رسانی خودرو و کاهش هزینه های تعمیر اتومبیل داردچرا که عملکرد سایر قطعات برقی ماشین را مختل می کند. این کار چندان سخت نیست و هر راننده می تواند از عهده آن بربیاید.

قطعی در سیم وسط فیوز به راحتی قابل مشاهده است. برای این کار فیوز را در مقابل نور قرار دهید. اگر فیوز شیشه ای یا مستطیلی شفاف باشد، تیره شدن شیشه علامت خرابی آن است.

برای عیب یابی فیوزهای غیر شفاف باید از مولتی متر استفاده کنید. مولتی متر را در دو سر فیوز قرار دهید. اگر چراغ تست روشن نشد به این معنا است که مولتی متر عبور جریان را نشان نمی دهد و فیوز سوخته است. فیوز سوخته قابل تعمیر نیست و باید تعویض شود.

5 علت سوختن فیوز خودرو

• باتری به باتری کردن غیر اصولی

یکی دیگر از دلایل سوختن فیوز خودرو باتری به باتری کردن غیر اصولی است. در واقع باتری به باتری کردن باعث ایجاد جریان برق در داخل سیستم برق رسانی خودرو تان می شود. اما اگر آن اقدام به شیوه ای غیر اصولی انجام شود، می تواند نوسان بسیاری زیادی را در سیستم برق رسانی خودرو خلق کند. این نوسان بسیاری زیاد در نهایت منجر به سوختن فیوزهای مربوطه می شود. برای جلوگیری از این موضوع بهتر است در زمان باتری به باتری کردن حتما به سرهای مثبت و منفی دقت داشته باشید. مازاد بر این سعی کنید تا از اتصالات ایمن و استاندارد استفاده نمایید.

• اتصال مستقیم دستگاه های خروجی به سیستم برق خودرو

اضافه کردن دستگاه ها و تجهیزات خارجی به سیستم برق خودرو یکی دیگر از دلایل سوختن فیوز به حساب می آید. در حقیقیت بسیاری از رانندگان تجیهزاتی همجون پروژکتور، نور افکن و… را به سیستم برق رسانی خودرو متصل می کنند. اغلب این تجیهزات مصرف برق بسیار بالایی دارند. از طرفی دیگر اتصال مستقیم‌ آن به سیستم برق رسانی خودرو باعث می شود تا نوسان بالایی به وجود آید. این نوسان بالا در نهایت منجر به نوسانات مختلفی می شود که فیوز های خودرو را از کار می اندازد.

• ایجاد اتصال در سیستم برق خودرو

ایجاد  اتصال در سیستم برق خودرو یکی دیگر از مشکلات خطرناکی است که گاهی منجر به سوختن فیوز خودرو می شود. در واقع اگر در حین تعمیر خودرو با استفاده از پیچ کوشتی، سیم و…اتصال بین بدنه خودرو و شبکه برق رسانی خودرو ایجاد شود، ممکن است نوسانات مختلفی در داخل شبکه شکل گیرد. این نوسانات می توانند بسیار مشکل آفرین باشند. در بسیاری از حالات این اتصال ها منجر به سوختن فیوز خودرو می شود. در پاره ای از موارد هم ممکن است آتش سوزی یا موارد مشابه را به دنبال داشته باشد. لذا توصیه می شود تا در هنگام تعمیر خودرو یا سیستم برق رسانی آن دقت بسیار بالایی را به خرج دهید.

• خرابی دینام خودرو

خرابی دینام ماشین  یکی دیگر از دلایل سوختن فیوز خودرو به حساب می آید. در حقیقت دینام به عنوان یک منبع بسیار حیاتی در داخل سیستم برق رسانی خودرو تلقی می شود. چنانچه این قسمت معیوب و یا خراب باشد ممکن است نوسانات زیاد در داخل شبکه برق خودرو ایجاد  شود. این نوسانات همان عاملی هستند که درنهایت منجر به سوختن فیوز می شود. این مورد در کنار سایر دلایل یاد شده از مهمترین عواملی است که موجب سوختن فیوز خودرو می شود. لذا شما با پرهیز از این موارد می توانید مانع از بروز این چنین مشکلاتی شوید.

• معیوب بودن فیوز خودرو یا غیر استاندارد بودن آن

معیوب بودن فیوز خودرو را می توان به  عنوان یک از دلایل رایج برای سوختن فیوز خودرو دانست که در واقع اگر برای خودروی خود از فیوز های غیر استاندارد یا معیوب استفاده کنید، به احتمال زیاد چندان  دوامی برای شما نخواهد داشت. در واقع فیوز های غیر استاندارد دارای اتصال های ضعیفی هستند که در اثر کوچکترین نوسان ها ذوب می شوند. این مورد سبب شده تا عملا برای اغلب مردم غیر قابل استفاده باشند.

بهترین زمان تعویض فیوز سوخته خودرو

توصیه می شود قبل از سوختن فیوزها نسبت به جایگزین کردن آنها با فیوزهای سالم اقدام کنید. بهترین روش برای تشخیص بهترین زمان تعویض فیوز خودرو تطبیق دادن رنگ آن با رنگ دفترچه راهنمای اتومبیل است. اگر رنگ فیوز با رنگ درج شده در دفترچه هماهنگی نداشته باشد به این معنا است که زمان تعویض آن فرا رسیده است. همچنین، سیاه شدن رنگ فیوز نیز یکی از نشانه های سوختن آن می باشد.

یکی دیگر از روش های تست سلامت فیوز خودرو چک کردن میزان جریان عبوری از فیوز است. چنانچه جریان برق داخل فیوز مطابق دفترچه نباشد، باید آن را تعویض کنید. توجه داشته باشد قبل از تعویض ابتدا از شل بودن آن مطمئن شوید.

نحوه تعویض فیوز سوخته

ابتدا مطمئن شوید که مشکل از فیوز است.

با مراجعه به دفترچه راهنمای خودرو، محل قرارگیری جعبه‌فیوز را شناسایی نمایید.

فیوزی را که احتمال می‌دهید سوخته است را چک نمایید. برای این کار می‌توانید از یک مالتی‌متر استفاده نموده و از تست بوق، اندازه‌گیری مقاومت یا اندازه‌گیری ولتاژ استفاده نمایید. به عنوان مثال اگر فیوز نسوخته باشد مقاومت اندازه‌گیری‌شده بین دو سر تقریبا نزدیک صفر خواهد بود. لازم به ذکر است که جهت اندازه‌گیری ولتاژ، مالتی‌متر را در حالت DC قرار دهید.

فیوزها در جعبه فیوز اتومبیل شماره گذاری شده اند. تنها کاری که باید انجام دهید این است که شماره فیوز معیوب را بردارید و به سراغ دفترچه راهنمای خودرو بروید. دردفترچه راهنما اطلاعات مربوط به فیوز مورد نظر مانند نام، عملکرد، میزان ولتاژ و محل قرار گرفتن آن آورده شده است. با انطباق شماره فیوز دفترچه و جعبه فیوز به راحتی متوجه می شوید که کدام قسمت از سیستم برق رسانی اتومبیل خراب است.به هنگام جایگزین کردن فیوز سالم دقت داشته باشید که آمپر آن با آمپر فیوز قبلی مطابقت داشته باشد. در غیر اینصورت، ممکن است باعث ایجاد اتصالی و خسارت های بیشتر شود.

سخن آخر

فیوز وسیله‌ای حفاظتی است که جهت حفاظت تجهیزات در برابر اضافه جریان ناشی از اضافه بار و یا اتصال کوتاه به کار برده می‌شود. فیوزهای خودرو نقش مهمی در عملکرد بهینه سیستم برق رسانی ماشین دارند. فیوز در واقع محافظ  قسمت های مختلف برقی ماشین است. آگاهی از دلایل سوختن فیوز می تواند جلوی خرابی های بیشتر سیستم برق رسانی خودرو را بگیرد و در هزینه های تعمیر ماشین صرفه جویی شود.