لجن شدن روغن موتور خودرو

روغن موتور در خودرو وظایف بسیار مهمی دارد که هیچ سیال دیگری قادر به انجام وظایف آن نخواهد بود. سلامت قطعات خودرو تا حد بسیار زیادی به سلامت این روغن بستگی دارد. زیرا این سیال دارای خاصیت پاک کنندگی، روان کنندگی، خنک کنندگی، ضد سایش، ضد زنگ، ضد اصطکاک و… برای قطعات درون موتور می باشد. حال اگر این روغن در شریان ها و در بین قطعات موتور سفت شود، اصطلاحا می گویند، لجن شده است.

باتوجه به ناپایدار بودن روغن موتور، هنگام قرار گرفتن در معرض اکسیژن و دمای بالا، اکسید می شود. اگر روغن موتور در مدت طولانی در دمای بالا قرار بگیرد سریعا اکسیداسیون رخ میدهد. در طی اکسیداسیون، مولکول های موجود در روغن موتور، متلاشی میشود و با خاک، ذرات فلزی، سوخت، آب، گازها و مایع خنک کننده ترکیب می شوند. سپس این مخلوط، تبدیل به لجن چسبنده می شود.

این لجن به جای آزاد کردن گرما، آنرا ذخیره می کند و موجب سختتر کردن کار رادیاتور و سیستم خنک کننده می گردد. سپس پمپ روغن موتور، توانایی کشیدن روغن از صفحه پیک آپ و پمپ کردن آن از مسیرهای جریان را ندارد.

این انسداد و گرفتگی، موجب کمبود روغن میشود. بنابراین زمانی که لجن در موتور تشکیل میشود یاتاقان ها و قطعات متحرک موتور خودرو بیش از حد گرم میشوند. این لجن باعث کاهش کارایی موتور و افزایش استهلاک موتور در گذر زمان میشود و میتواند منجر به خسارات بسیاری گردد.

چرا روغن موتور لجن می شود؟

زمانی که روغن موتور در بین قطعات خودرو لجن می شود، به این معنی است که خاصیت مایع بودن خودش را از دست داده و سفت شده است. در این صورت دیگر نمی تواند بین قطعات جریان داشته باشد. همچنین به دنبال سفت شدن این روغن، بسیاری از افزودنی های موجود در آن، خاصیت خودشان را از دست می دهند و این روغن دیگر خاصیت روان کنندگی، ضد سایش، ضد زنگ زدگی و.. را نخواهد داشت.

عوامل تشکیل لجن روغن موتور:

1. حرارت بسیار بالای موتور
2. گاهی اوقات یک سری نقص فنی در خودرو وجود دارد که باعث می شود حرارت ناشی از احتراق و فعالیت قطعات، به خوبی خارج نشود. به همین علت حرارت بسیار بالا هم باعث آسیب رساندن به بعضی از قطعات می شود و هم به دنبال آن لجن شدن روغن موتور وجود خواهد داشت.
3. شاید برایتان جالب باشد تا بدانید گاهی اوقات سبک رانندگی باعث ایجاد لجن در موتور خودرو می شود. رانندگی در هوای بسیار سرد یا هوای بسیار گرم و همچنین رانندگی پی در پی در جاده های کوهستانی، باعث به وجود آمدن لجن در بین قطعات خودرو می شود. همچنین خوب است تا بدانید گاهی رفتارهای اشتباه رانندگان باعث لجن شدن روغن موتور می شود. از جمله این رفتارهای اشتباه، توقف مکرر می باشد. بنابراین رانندگان باید برای حفاظت از روغنی که در موتور است و کاهش استهلاک خودرو حتما در سبک رانندگی خود دقت کنند.
4. به تعویق انداختن تعویض روغن خودرو و فیلتر،میتواند منجر به ایجاد آلاینده ها و در نتیجه باعث ایجاد لجن شوند.
5. استفاده از انواع روغن موتور بی کیفیت، کم کیفیت یا ارزان باعث تشکیل لجن در موتور میشود .
6. اگر مکرراً در مسافت های کوتاه رانندگی می کنید، ممکن است موتور شما آنقدر داغ نشود که آلاینده ها را بسوزاند، که می تواند منجر به تشکیل لجن شود.
7. یک دریچه تهویه مثبت (PCV) معیوب می تواند باعث شود روغن با رطوبت آلوده شود که می تواند به تشکیل لجن کمک کند.
8. رفتارهای اشتباه رانندگی از جمله توقف و حرکت های پی در پی یا راندن در آب و هوای بیش از حد گرم یا سرد، احتمال بوجود آمدن لجن را افزایش می دهد. این مشکل در روغن‌ موتورهای ساخته شده با روغن‌ پایه‌های فراریت بالا، بیشتر اتفاق خواهد افتاد.
9.  ریختن بیش از اندازه روغن‌ موتور در مخزن روغن پیشرانه هم می‌تواند روند لجن شدن آن را تسریع نماید.
10. آلودگی روغن خودرو با ضدیخ باعث لجن شدن روغن خواهد شد. ولی اگر از نبودن ضدیخ در روغن خودروی خود مطمئن هستید و با این حال باز هم لجن‌ روغن را مشاهده می کنید، باید راندمان ضعیف احتراق‌ در پیشرانه را بررسی کنید.
11. یکی از دلایل تشکیل لجن در موتور، خرابی واشر سرسیلندر می باشد.
12. روغن آلوده به بنزین نسوخته موجب تشکیل لجن در موتور میشود.
13. گردش ضعیف روغن از دلایل تشکیل لجن در موتور به شمار می رود.
14. از دلایل تشکیل لجن در موتور می توان به خرابی عایق بندی درپوش پرنماینده روغن اشاره کرد.

علائم و آسیب های ناشی از لجن روغن موتور :

• فشار کم روغن : لجن می تواند مسیرهای روغن موتور شما را مسدود کند که می تواند باعث افت فشار روغن شود.
• گرمای بیش از حد موتور : لجن می تواند از گردش روغن در موتور شما جلوگیری کند که می تواند باعث گرم شدن بیش از حد آن شود.
• ضربه موتور : لجن می تواند به یاتاقان های موتور و سایر اجزای شما آسیب برساند که می تواند منجر به صدای ضربه شود.
• عملکرد ضعیف : لجن باعث می شود موتور شما ضعیف کار کند، با کاهش قدرت و شتاب.

مراحل ساده تشخیص لجن موتور

1. چراغ اعلان تعویض روغن و چراغ چک موتور را بررسی کنید. روشن شدن هریک از این چراغ های می توانند به دلیل لجن شدن روغن موتور باشد.
2. موتور خودرو را بررسی کنید و در پی علائم پاشیده شدن روغن یا لجن موتور در قسمت بیرونی وسیله نقلیه خود باشید. اگر به دلیل لجن شدن روغن موتور در قسمت بیرونی آن علائمی را مشاهده کردید باید برای تعویض روغن اقدام کنید.
3. نگاهی به داخل محفظه روغن بیندازید. درپوش محفظه را بردارید و داخل آن را نگاه کنید. محتویات محفظه روغن باید ظاهری تمیز داشته باشد.
4. برای اینکه لجن شدن روغن موتور را تشخیص دهید بهترین و قطعی ترین روش، بررسی توسط دستگاه است. در صورت افت کیفیت و کارایی روغن موتور، باید آنرا بررسی کنید.

روش برطرف کردن لجن شدن روغن موتور

• شستشوی موتور : در این فرآیند محلول خاصی به روغن موتور اضافه می شود تا لجن های تجمع یافته حل و از بین برود. این فرآیند فقط باید توسط یک مکانیک حرفه ای انجام شود، زیرا اگر به درستی انجام نشود می تواند آسیب زا باشد.
• تعویض روغن : اگر تجمع لجن شدید نباشد، یک تعویض ساده روغن ممکن است برای حذف آن کافی باشد. با این حال، استفاده از روغن با کیفیت بالا و پیروی از توصیه های سازنده خود در مورد نوع روغن مورد استفاده بسیار مهم است.
• تعویض دریچه PCV : اگر یک شیر PCV معیوب به تشکیل لجن کمک می کند، تعویض آن می تواند به جلوگیری از تجمع بیشتر کمک کند.
• تعویض منظم روغن : بهترین راه برای جلوگیری از لجن روغن موتور، پیروی از برنامه تعویض روغن توصیه شده توسط سازنده خودرو است. این اطمینان حاصل می کند که روغن شما به طور منظم تعویض می شود، که می تواند به جلوگیری از تجمع آلاینده ها کمک کند.
• روغن با کیفیت بالا: استفاده از روغن مرغوب می تواند به جلوگیری از تشکیل لجن کمک کند. به دنبال روغنی باشید که مطابق با مشخصات سازنده شما باشد یا فراتر از آن باشد.

جلوگیری از ایجاد لجن روغن موتور :

به محض روشن کردن ماشین به بررسی روشن شدن چراغ چک موتور یا تعویض روغن روی داشبورد بپردازید؛ به این دلیل که این چراغ ها بهمراه کلید سنسور سطح روغن ماشین، بیانگر تعویض روغن موتور هستند.

برای جلوگیری از تجمع لجن موتور باید به بررسی مداوم موتور خودروی خود بپردازید و لجن روغن را در صورت نیاز، تمیز کنید.

به منظور جلوگیری از تجمع لجن موتور، از توقف و حرکت در ترافیک سنگین بپرهیزید.

با بررسی گیج داشبورد، متوجه میشوید که موتور گرم شده است یا خیر.

عملکرد موتور خودروی شما با تعویض منظم روغن و تمیز کردن لجن های تجمع یافته، بهبود می یابد. همچنین برای جلوگیری از اسیب های جدی تر به موتور خودروی خود باید گیج ها و چراغ های داشبورد را مورد بررسی قرار دهید.

استفاده از روغن موتور باکیفیت و فیلتر در کاهش سرعت تشکیل لجن روغن، مؤثر است. برخی از مواد افزودنی موجود در روغن موتور دارای دی تیوفسفات روی می باشد. این افزودنی، مانع از اکسید شدن میگردد و به روغن موتور، خاصیت ضد سایش می بخشد.

سایر افزودنی ها، بخشی از فرمول روغن موتور باکیفیت را تشکیل میدهند که از تجمع آلاینده های موتور در داخل روغن، پیشگیری می کنند و نمی گذارند که مسیرهای روغن، مسدود شود. یکی از خواص شوینده های موجود در فرمولاسیون روغن باکیفیت، خاصیت قلیایی آن ها میباشد که وظیفه ی خنثی کردن خواص اسیدی لجن موتور را بر عهده دارد. این مواد از تجزیه اسیدی روغن موتور جلوگیری میکند.

جمع بندی

نادیده گرفتن لجن روغن موتور می تواند منجر به مشکلات مختلفی از جمله کاهش راندمان سوخت، کاهش قدرت موتور و افزایش آلایندگی شود. در موارد شدید، تجمع لجن می تواند باعث گرم شدن بیش از حد موتور شود که می تواند منجر به خرابی موتور و نیاز به تعمیرات گران قیمت یا حتی تعویض کامل موتور شود. با پیروی از برنامه تعویض روغن توصیه شده سازنده خود، استفاده از روغن با کیفیت بالا و حفظ شیر PCV خود، می توانید از تجمع لجن در موتور خود جلوگیری کنید. یک مکانیک می تواند آنالیز روغن را انجام دهد و بهترین اقدام را برای درمان مشکل توصیه کند.