با شروع فصول سرد سال بخاری یکی از حیاتی ترین سیستم های یک خودرو می باشد. بخاری خودرو یک سیستم فصلی است وچون در طول سال مداوم مورد استفاده قرار نمی گیرد ودر بیشتر مواقع از سال بلااستفاده می باشد، معمولا وقتیکه زمان استفاده از آن فرا می رسد مشکلاتی در آن مشاهده میشود.
چراکه عوامل و قطعات بسیاری در عملکرد صحیح بخاری ماشین نقش دارند، که ممکن است در فصول گرم دچار خرابی شده باشند و متوجه آن نشده باشید، و اختلال در عملکرد بخاری این خرابی را نمایان کند.
علائم وجود نشتی هنگام روشن کردن بخاری
وجود یک نوع بوی شیرین داخل ماشین در هنگام روشن کردن بخاری که حتی با روشن کردن سیستم تهویه هم از بین نمی‌رود ، می تواند مشکل در گردش ضد یخ سیستم باشد .
علائم دیگر، نمناک بودن کفپوش‌های ماشین، و داغ شدن مداوم موتور است.
بوی ضد یخ هنگام روشن کردن بخاری ماشین نشان می‌دهد که سیستم خنک کننده ماشین نشتی دارد.
چنین ایرادی می‌تواند منجر به خرابی موتور شود و صاحب ماشین باید در صورت بروز چنین مشکلی سریعا خودرو را بررسی، و به تعمیرگاه برساند.
ضد یخ چیست و چه کاربردی در خودرو ایفا می کند؟
ضد یخ یا مایع خنک‌کننده یکی از ملزومات خودروها است که عدم استفاده از آن می‌تواند خرابی‌های هزینه‌بر، تعمیر خودرو را به بار آورد. ضد یخ برای خنک‌کنندگی موتور خودرو مورد استفاده قرار می گیرد، این مایع حلال در آب، نقطه جوش آب را بالا برده و نقطه انجماد را کاهش می‌دهد.با داشتن خواص روان‌کنندگی، ضدکف و ضدخوردگی، از قطعات در برابر رسوب محافظت کرده و درزگیرهای لاستیکی را از خشک‌شدن محافظت می‌کند.
ضرورت وجود ضد یخ در ماشین
اتومبیل ها برای اینکه بتوانند دمای موتور را پایین نگه دارند نیاز به ضدیخ دارند و همچنین برای اینکه مایع درون موتور در زمستان یخ نزند باید از این محلول استفاده شود. در گرمای تابستان هم از این محلول استفاده می شود تا گرمای موتور خودرو زیاد نشود. سیستم سرمایش و گرمایش خودرو بدون ضدیخ (ضدیخ با آب)، چیزی بیش‌از یک مجموعه غیرفعال که کارایی لازم را ندارد، نیست. در واقع کار خنک‌کردن موتور و گرمایش داخلی به مایع خنک‌کننده (مبرد) بستگی دارد.
مهمترین عملکرد ضدیخ :
- پیشگیری از یخ زدگی در فصل‌های سرد (با کاهش نقطه انجماد آب).
- جلوگیری از آسیب به قطعات موتور و رادیاتور.
- بالابردن دمای جوش آب در فصل‌های گرم (با افزایش نقطه جوش آب).
- کاهش رسوبات رادیاتور و موتور در نتیجه پیشگیری از جوش آوردن موتور.
- جلوگیری از خوردگی و اکسید شدن قطعات موتور.
- انتقال حرارت موتور به رادیاتور.
- میزان ترکیب ضد یخ و آب موتور.
- استانداردهای لازم در تهیه ضد یخ.
- ضدیخ باید قادر به کاهش دمای آب در فصل زمستان و افزایش دمای آب در تابستان باشد.
- از نظر شیمیایی دارای پایداری باشد.
- در دماهای بالا رسوب نکند.
- رنگ ضدیخ ربطی به کیفیت آن ندارد.
- بر روی لاستیک و بدنه خودرو اثر نامطلوبی نداشته باشد.
- هرگز ضد یخ‌های مختلف را به سبب همرنگ بودن با هم مخلوط نکنید.
- توانایی انتقال حرارت را داشته باشد.
- سطح سیال باید کنترل شود.
- کمترین میزان خاصیت سمی بودن را داشته باشد.
- اشتعال‌زا نباشد.
- بوی نامطلوبی نداشته باشد.
- دارای کفی جزئی باشد.
- ضریب انبساط حرارتی کمی داشته باشد.
- در دما پایین گرانروی کم و قابل قبول داشته باشد.
- از موتور و رادیاتور در برابر خوردگی محافظت نماید.
- توجه به علامت استاندارد درج شده بر روی ضد یخ را نباید فراموش کرد.
زمان تعویض ضد یخ
هر ۱۰۰۰ کیلومتر (تقریباً هفته یک‌بار) باید سطح مایع خنک کننده مورد بررسی قرار گیرد. در صورت مشاهده آلودگی و داشتن موادی حاصل از زنگ زدگی فلزات زمان تعویض ضد یخ قدیمی فرا رسیده است. زمان تعویض ضدیخ معمولاً سالیانه است و تقریباً پس از طی مسافتی در حدود ۳۰۰۰۰ متر باید تعویض شود.
راه کارهای لازم برای رفع نشتی خنک‌کننده و بوی ضدیخ
درپوش محفظه ضدیخ را چک کنید: اگر خراب شده باشد، باید اقدامات مشخصی را پیش بگیرید.
یک صفحه مقوایی زیر ماشین قرار دهید. جاهایی که ضدیخ ظاهر میشود را مشخص کنید.
لوله‌ها را یکی یکی چک کنید.
دود سفیدی که هنگام فعال شدن موتور ماشین از اگزوز خارج میشود و بوی خاص شیرینی هم می‌دهد، نشان‌دهنده‌ی ترکیب شدن ضدیخ با روغن موتور است و خیلی از رانندگان با این بو آشنا هستند و بسادگی آن را تشخیص می‌دهند. اما زمانی که ضدیخ درون موتور نشت کند، تشخیص آن سخت خواهد شد.
پیامدهای منفی مشکل نشتی ضدیخ :
- نشتی دیر یا زود منجر به افت شدید سطح ضد یخ و گرم شدن بیش از حد موتور می شود. مایع خنک کننده در کابین باعث اکسیداسیون سریع کنتاکت های الکترونیکی می شود، زیرا ضد یخ ها تا حدی آب هستند. و با نشت مایع خنک کننده سنگین، این مشکل حتی می تواند باعث اتصال کوتاه در سیم کشی شود.
- مه گرفتگی سیستماتیک پنجره ها به دلیل تراکم ضد یخ خروجی از سیستم باعث کاهش دید دائمی می شود. خطر تصادف افزایش می یابد. رطوبت بیش از حد در کابین منجر به ظهور قارچ و کپک می شود. و این منبع اضافی بوی نامطبوع است.
نحوه عملکرد ضد یخ در رادیاتور ماشین و تاثیر آن بر بخاری خودرو
برای آشنایی با نحوه عملکرد ضد یخ در رادیاتور ماشین و تاثیر آن بر بخاری، بایستی ابتدا اجزای یک سیستم گرمایش را در خودرو شناخت. سیستم گرمایش یک ماشین با موتور احتراق داخلی شامل اجزای زیر است:
- رادیاتور (مبدل حرارتی)
- پمپ آب
- فیلتر هوا
- فن
- انحراف‌دهنده هوا
سیستم گرمایش داخلی خودرو به سیستم خنک‌کننده آن گره خورده است که توسط یک ترموستات به مدارهای بزرگ و کوچک تقسیم میشود. مدار کوچک شامل یک سرسیلندر و یک مبدل حرارتی برای گرمایش است و رادیاتور اصلی ماشین، وارد یک سیکل بزرگ با سیستم پیچیده‌ای از کانال‌ها میشود.
دلایلی که باعث می شوند با روشن شدن بخاری بوی ضد یخ احساس شود چیست؟
دلایل متعددی برای بروز این مشکل وجود دارد.احتمالا این مشکل در اثر نشتی داخلی یا خارجی کولنت یا نشتی درب رادیاتور رخ می دهد.
اگر خودروی شما بوی ضدیخ می دهد باید موارد زیر را بررسی کنید:
رادیاتور بخاری
وظیفه رادیاتور بخاری انتقال هوای گرم به داخل کابین توسط فن است. رادیاتور بخاری حرارت آب را می گیرد و گرمای آن را داخل کابین پخش می کند. اگر ترکی در این رادیاتور ایجاد شود باعث نشتی ضدیخ می شود و بوی آن را داخل کابین حس می کنید زیرا هوا با بوی ضدیخ ترکیب می شود.
درب معیوب رادیاتور
رادیاتور خودرو می تواند مقدار زیادی فشار را تحمل کند اما اگر فنر درب رادیاتور ضعیف شده باشد یا درب رادیاتور معیوب باشد باعث نشتی کولنت می شود. اگر از درب رادیاتور نامناسب استفاده شود باز هم باعث کم شدن سیال خنک کننده می شود. برای حل مشکل فقط کافیست درب رادیاتور را تعویض کنید ولی اگر در زمان مناسب این کار را انجام ندهید باعث آسیب رسیدن به موتور می شود.
نشتی خارجی
سوراخ شدن رادیاتور یا وجود ترک در شیلنگ ها ممکن است علت بروز این مشکل باشد. در این حالت سیال خنک کننده به سرعت تخلیه می شود و احتمالا زیر خودرو مقداری ضدیخ روی زمین جمع می شود، بنابراین شناسایی این مشکل آسان است زیرا تنها با بررسی رادیاتور و شیلنگ ها می توانید علت نشتی را پیدا کنید. البته همیشه پیدا کردن نشتی خارجی به این راحتی نیست و در مواردی ممکن است نشتی در اثر ترک های بسیار ریز در شیلنگ ها یا رادیاتور ایجاد شود که فقط هنگام گرم شدن کامل موتور باعث خروج سیال از سیستم می شود و برای پیدا کردن آنها باید از دستگاه سنجش میزان تحمل فشار سیستم خنک کننده استفاده کرد.
نشتی داخلی
در این حالت برخلاف نشتی خارجی، زیر خودرو آبی مشاهده نمی شود ولی باز هم می توانید این عیب را شناسایی کنید. نشتی داخلی در اثر خرابی واشر سرسیلندر و پوسیدگی یا ترک خوردن سرسیلندر و بلوک سیلندر رخ می دهد. در صورت بروز این موارد سیال داخل محفظه احتراق راه پیدا می کند و می سوزد و اگر حجم زیادی از آن وارد موتور شود هنگام کارکرد موتور دود سفیدی از اگزوز خارج می شود. البته در بعضی موارد ممکن است خرابی واشر سرسیلندر یا بلوک سیلندر باعث نشتی سیال به خارج از موتور شود. برخلاف نظر برخی افراد بهترین راه برای پیدا کردن نشتی های داخلی تست کمپرس سیلندرها نیست زیرا با تست کمپرس سیلندرها فقط هنگامی می توان نشتی داخلی را شناسایی کرد که آسیب دیدگی واشر سرسیلندر یا دیگر اجزا به اندازه کافی زیاد باشد که تاثیر محسوسی در کمپرس سیلندرها بگذارد ولی در مواردی که آسیب دیدگی جزئی باشد تاثیر محسوسی در کمپرس سیلندرها مشاهده نمی شود. بنابراین بهترین راه برای تشخیص نشتی داخلی آزمایش نشتی سیلندرها یا Leak Down است. در این روش هوا را با فشار داخل سیلندرها می فرستند و اگر کوچکترین نشتی داخل هر یک از سیلندرها وجود داشته باشد فشار هوای داخل آن سیلندر افت محسوسی پیدا می کند.
مشکلات ضد یخ
نشانه ی یک ضدیخ تازه، تمیز و شفاف بودن آن است. زمانی که این ماده، به تاریخ انقضا می‌رسد، عملکردش به شکل محسوسی از دست می‌رود. باید رانندگان، مدل ضدیخی را انتخاب کنند که مناسب خودرویشان باشد. آنها نباید ترکیبات مختلفی را با هم ترکیب می‌کنند که در تضاد با هم هستند و پوسته‌های کفی تشکیل می‌دهند.
دلایلی که منجر به جریان ضعیف ضدیخ و گرمایش ناکافی داخلی می شود:
- نحوه عملکرد ضد یخ در رادیاتور ماشین و تاثیر آن بر بخاری:
که بسیاری از رانندگان خودرو پس از داغ شدن بیش از حد موتور، کماکان به استفاده از ضدیخ ادامه می‌دهند.
- سطح کم مایع خنک‌کننده در محفظه انبساط :
این شرایط بر کیفیت مایع خنک‌کننده تاثیر می‌گذارد و منجر به افت عملکرد بخاری میشود؛ در این حالت، هوای کابین بسیار به کندی گرم میشود.
دلایل شایع ایجاد بوی نامطبوع در ماشین
- گرم شدن اجزای خودرو
- ایراد در سیستم ترمز یا کلاچ
- نفوذ آب به داخل ماشین
- نشتی مخزن بخاری
- نشتی روغن و مایعات خودرو
- نشتی گاز در ماشین
- کثیف شدن فیلتر هوا
- عوامل خارجی در بوی بد ماشین
راه حلهایی جهت پیشگیری از ایجاد بوی بد در ماشین
- به هیچ عنوان ظرف خاکستر سیگار را درون خودرو نگه ندارید.
- همیشه در زمان سیگار کشیدن، شیشه ماشین را پایین داده و اجازه بدهید هوا به گردش درآید.
- بهتر است یک اسپر خوشبو کننده درون ماشین داشته باشید.
- بالافاصله پس از ریختن هر نوع نوشیدنی یا خوراکی در خودرو، آن را تمیز کنید.
- هیچ‌گاه کفپوش خیس و مرطوب را در کابین قرار ندهید.
- فیلترهای هوای خودرو را به طور مرتب تعویض نمایید.
- به صورت دوره‌ای به نظافت سیستم تهویه کولر و بخاری ماشین بپردازید.
عواقب احتمالی در صورت بی‌توجهی به بوی ضدیخ هنگام روشن کردن بخاری
خیلی وقت‌ها، دلیل از کار افتادن موتور، پشت گوش انداختن سرویس و عیب‌یابی آن از سوی راننده است. عواقبی که در صورت رفع نکردن مشکل گریبانگیر راننده می‌شوند، به شرح زیر هستند:
1. تخصصی
2. عملیاتی
3. فیزیولوژیکی
متخصصین این سه دسته مشکل را تشخیص داده‌اند که در صورت توجه نکردن به بوی ضدیخ هنگام روشن کردن بخاری ماشین ایجاد میشود. د
۱. عواقب فنی بی‌توجهی به بوی ضد یخ هنگام روشن کردن بخاری
نشت ضدیخ از سیستم خنک‌کننده باعث بالا رفتن دمای موتور میشود. در ادامه، عملکرد پدال گاز نیز مختل میشود. یک عاقبت ناخوشایند دیگر که در نتیجه بی‌توجهی به بوی ضدیخ به‌وجود می‌آید، بالا رفتن احتمال مشکل پیدا کردن سیم کشی‌های ماشین، به دلیل اکسید شدن سنسورهای داشبورد است.
۲. عواقب عملیاتی بی‌توجهی به بوی ضد یخ هنگام روشن کردن بخاری
زیاد شدن حجم ضدیخ می‌تواند منجر به ایجاد شدن کثیفی روی سزح لوله‌ها شود و در نهایت، بوی بدی ایجاد کند که راننده و سرنشینان خودرو را آزار دهد و حتی منجر به بروز بیماری بشود.
۳. عواقب فیزیولوژیک بی‌توجهی به بوی ضد یخ هنگام روشن کردن بخاری
خنک‌کننده‌ی خیلی از خودروهای مدرن، پایه‌ی اتیلین گلیکول دارند که بسیار سمی است. دوز خطرناک این ماده برای انسان، بین ۰.۱ تا ۰.۲۵ میلی‌لیتر است. استشمام مداوم هوایی که به این ماده آلوده شده، خطرات تنفسی و بینایی زیادی، به‌علاوه‌ی سردرد، بیماری‌های دهان و لثه، و آسییب‌های سیستم ایمنی ایجاد می‌کند.
راه‌حل‌های پیشنهادی برای رفع نشتی خنک‌کننده و بوی ضدیخ
- درپوش محفظه ضدیخ را چک کنید. اگر خراب شده، باید اقدامات مشخصی را پیش بگیرید.
- یک صفحه مقوایی زیر ماشین قرار دهید. جاهایی که ضدیخ ظاهر میشود را مشخص کنید. لوله‌ها را یکی یکی چک کنید.
دود سفید خارج شده از اگزوز خودرو نشانه ی چیست؟
هنگام فعال شدن موتور ماشین اگر دود سفید از اگزوز خارج میشود و بوی خاص شیرینی هم می‌دهد، نشان‌دهنده‌ی ترکیب شدن ضدیخ با روغن موتور است و خیلی از رانندگان با این بو آشنا هستند و به‌سادگی آن را تشخیص می‌دهند. اما زمانی که ضدیخ درون موتور نشت کند، تشخیص آن سخت خواهد شد. بوی ضد یخ هنگام روشن کردن بخاری ماشین نشان می‌دهد که سیستم خنک کننده ماشین نشتی دارد. چنین ایرادی می‌تواند منجر به خرابی موتور شود و صاحب ماشین باید در صورت بروز چنین مشکلی سریعا خودرو را بررسی، و به تعمیرگاه برساند.
سخن آخر
در این مقاله به طور اختصاصی درمورد ضد یخ، دلایل نشتی آن ،راه حل های پیشگیرانه و عواقب نشتی ضد یخ، راهکارهای لازم درهنگام استنشاق بوی ضد یخ و تمام موارد مربوط به آن نوشته شده است.
