آیا با شنیدن انواع صدای خودرو می‌توان آن را عیب یابی کرد؟
برای هر راننده ای بارها پیش آمده از خودرو خود صداهایی غیر عادی به گوش می رسد. ازآنجاکه صداهایی مانند صدای موتور درحال کارکردن و صدای عادی ماشین به‌گوش‌تان آشناست، مسلما کوچکترین صدای غیرعادی توجه‌تان را جلب می‌کند. هر یک از این صداهای غیر عادی می‌توانند نشانه وجود مشکل در بخشی از اتومبیل باشند که باید آنها را برطرف کنید. در این مطلب به انواع صدای ماشین ، علل و شیوه رفع آنها اشاره خواهیم کرد.
15 نوع صدای غیر عادی در ماشین و عیب‌یابی از روی آنها
1. صدای جیغ مانند پس از روشن کردن خودرو
گاهی پس از روشن کردن خودرو صدایی جیغ مانند از خودرو شنیده می شود که پس از گرم شدن خودرو از بین می‌رود، این صدا از وجود مشکل در تسمه دینام است. اگر این تسمه را تعویض کردید و صدای ماشین قطع نشد، ممکن است تنسیونر (تنظیم‌کننده کشیدگی تسمه) آن فرسوده شده باشد. برای اینکه مطمئن شوید، می توانید درهنگامی که موتور دارد کار می‌کند، روی تسمه دینام آب اسپری کنید. مواظب باشید آب روی خودتان نپاشد. اگر صدای ماشین قطع شد، نشانه ی آن است که تسمه دینام فرسوده است. در این حالت موتور را خاموش کنید و شروع به چک کردن تسمه تایم کنید و مطمئن شوید که جایی از آن پارگی یا ترک خوردگی دارد یا نه.
2.صدای تیک‌تیک
شنیدن صدای تیک یا کلیک درهنگام روشن کردن خودرو ممکن است ناشی ازصدای پیستون‌ها باشد. برای اینکه پیستون‌ها نرم و روان کار کنند، باید چرب باشند. بنابراین اگر سطح روغن پایین آمده باشد صدای پیستون‌ها بلند می‌شود. بنابراین با دیپ‌استیک یا میله ژرفاسنج اول سطح روغن را در مخزن بررسی کنید. اگر مشکل از کمبود روغن نبود، اتومبیل را به تعمیرگاه ببرید.
3. صدای سوت مانند
شنیدن صدایی سوت مانند از داخل خودرو در زمان روشن کردن آن، ممکن است ناشی از وجود مشکل نوارهای آب‌بندی (عایق) خودرو باشد. اما اگر صدای سوت از زیر کاپوت می‌آید، ممکن است مشکل جدی‌تری داشته باشد:
ممکن است شیلنگ‌های سیستم خنک‌کننده موتور خودرو که معمولا کم‌دوام هستند، ایراد پیدا کرده باشند. گردش مداوم هوا و مایع خنک‌کننده در موتور خودرو باعث می‌شود در این شیلنگ‌ها ترک‌هایی ایجاد شود یا مهروموم لایه خلاء آنها بشکند. خروج هوا از این سوراخ‌ها صدایی سوت مانند ایجاد می‌کند.
اگر پس از خاموش شدن خودرو بازهم صدای سوت می‌شنوید، باید درپوش فشار رادیاتور راچک کنید. زیرا احتمال دارد مهروموم واشر لاستیکی آن شکسته باشد که هوا از آن بیرون می‌زند و صدایی سوت مانند ایجاد می‌کند.
4. صدا هیس مانند شبیه صدای خروج هوا زیر داشبورد
گاهی درهنگام فشردن یا رها کردن پدال ترمزممکن است صدای هیس مانندی شبیه خروج هوا زیر داشبورد شنیده می‌شود. ممکن است چندثانیه پس از خاموش کردن خودرو هم آن را همچنان بشنوید. این صدا نشانه مشکلی در سیستم تقویت ترمز (بوستر) است. برای رفع آن باید این سیستم تعمیر شود. ممکن است بوت یا مهروموم تقویت‌کننده ترمز شکسته یا فرسوده باشند.
اگر این صدای ماشین را فقط در زمان روشن یا خاموش کردن سیستم گرمایشی/ سرمایشی خودرو می‌شنوید، احتمال دارد فن که زیر داشبورد نصب شده است خراب شده باشد. گاهی این صدا فقط زمانی شنیده می‌شود که سیستم را روی آخرین درجه تنظیم کرده باشید.
5. صدایی که در دست‌انداز یا عبور از سرعت‌گیر می‌شنوید
اگر صدایی شبیه بنگ، صدای ساییدگی، جیرجیر یا کلانک درهنگام عبور از سرعت‌گیرها یا دست‌اندازها می‌شنوید، مشکل به میل موج‌گیر یا بوش‌های دو سر آن برمی‌گردد. اگر صدای ماشین این‌طور باشد معمولا باید هنگام رانندگی احساس کنید سیستم تعلیق خودرو سست است و خودرو تعادل ندارد. توصیه می‌کنیم هنگام تعویض، میل موج‌گیر و بوش‌ها را همزمان عوض کنید.گاهی ممکن است این صدای ماشین به‌دلیل فرسودگی کمک‌فنر و اجزا، بوش طبق (control arm bushing) یا قطعات استرات بار باشد.
6.صدای غیرعادی در هنگام دور زدن
در هنگام دور زدن اگرصدایی غیرعادی از اتومبیل می‌شنوید، ممکن است لاستیک‌ها کم باد باشند یا اینکه ساییده شده باشند. اگر مشکل از چرخ‌ها نبود، بلبرینگ را از نظر فرسوده بودن چک کنید و اگر آن هم مشکلی نداشت ممکن است صدا به دلیل بالانس نبودن چرخ‌ها باشد.
7.صدا در هنگام ترمز کردن
زمانی که ترمز می کنید اگر صدای غیرعادی می‌شنوید، بلافاصله باید اتومبیل‌تان را به تعمیرگاه ببرید. این مشکل از همه جدی‌تر است، زیرا ممکن است صدای ماشین به‌دلیل مشکلی در سیستم ترمز یا لنت‌های آن به وجود آمده باشد و این بسیار خطرناک استو بایستی در اولین فرصت ماشین خود را برای چک کردن سیستم ترمز نزد یک تعمیرکار متخصص ببرید.
8.صدایی شبیه انفجار از اگزوز
اگزوز خودرو وظیفه خارج کردن دود ناشی از احتراق سوخت در موتور خودرو را دارد. اگر لوله اگزوز فرسوده شده باشد، زنگ زده و نشتی پیدا می‌کند. اگر صدایی مانند انفجار شنیدید و بوی دود اگزوز را حس کردید مشکل از اگزوز است و بایستی اگزوز خودرو خود را تعویض کنید. با صدای انفجاری بلند داخل اگزوز خودرو پدیده بکفایر اتفاق افتاده است. احتمالاً مخلوط سوخت و هوا بیش از اندازه غنی است. همچنین دلیل دیگر این پدیده می تواند عملکرد ناقص و نادرست کاتالیزور اگزوز باشد. بکفایر همیشه هم بد نیست! در خودروهای اسپرت و تیونینگ (تقویت) شده بسیار پرقدرت این پدیده بسیار طرفدار دارد و از اجزای جدانشدنی نمایش ها و همایش های خودرویی دنیا است.
9. صدای تق‌تق یا سیلی زدن
شنیدن صدای تق تق و ضربه از پایین خودرو ناشی از وجود مشکل از یاتاقان متحرک یا یاتاقان اصلی است. در این حالت به اصطلاح می‌گویند خودرو یاتاقان زده است.اگر صدای ماشین از بخش مرکزی خودرو به‌گوش برسد و شبیه صدای سیلی زدن باشد، احتمال دارد رینگ پیستون یا دیواره پیستون فرسوده شده باشند.در هر دو حالت، اگر با شنیدن صدای تق‌تق یا سیلی زدن بی‌توجهی کنید و خودرو را خاموش نکنید، ممکن است موتور بسوزد. و خسارت بالایی را بابت آن می بایست پرداخت کنید .برای بردن خودرو به تعمیرگاه، بهترین کار این است که با امداد خودرو تماس بگیرید.
10. صدایی که در هنگام چرخاندن فرمان می‌شنوید
زمانیکه در حال پارک کردن اتومبیل خود هستید در حالی که هنوز موتور روشن است، با چرخاندن فرمان به چپ و راست صدایی شبیه ناله از آن می‌شنوید، این صدا احتمالا ناشی از پایین بودن سطح مایع هیدرولیک فرمان باشد. این صدای ماشین به سادگی با اضافه کردن مایع هیدرولیک رفع می‌شود. بنابراین بایستی چک کنید که آیا مایع با گذشت زمان مصرف شده است یا اینکه نشتی دارد. درصورتی‌که نشتی داشت باید برای رفع آن نزد مکانیک بروید.
11. سر و صدای گیربکس در هنگام تعویض دنده (گیربکس دستی)
شنیدن این صدا ناشی از مشکل داشتن کلاچ است .که دو احتمال دارد یا کلاچ از بین رفته و یا نیاز به تنظیم دارد. البته احتمال مشکل بزرگ تر در گیربکس هم به جای خود باقی است. (منظور تیز کردن دنده ها، کچل کردن دنده ها، از بین رفتن دنده برنجی ها، نشتی و کمبود واسکازین گیربکس و دیگر عوامل خرابی گیربکس می باشد). در این وضعیت حتما ماشین خود را برای تعمیر نزدیک مکانیک ببرید.
12.صدای غرشی که در هنگام شتابگیری افزایش می یابد
اولین چیزی که برای پی بردن به علت این صدا باید چک شود، سیستم اگزوز خودرو است؛ زیرا ممکن است در یک یا چند قسمت آسیب دیده باشد.
عامل دیگر می تواند گیربکس باشد. در یک خودروی دنده اتوماتیک احتمالاً دنده به دنده بالاتر تعویض نمی شود. همچنین در یک خودرو دنده دستی کلاچ احتمالاً لیز می خورد (کلاچ اصطکاک لازم را ایجاد نمی کند و می لغزد).
13.صدای شبیه کشیده شدن دو فلز روی یکدیگر در هنگام ترمزگیری
اگر در هنگام ترمز گرفتن صدای جیغ لنت ها تبدیل به صدای آهن قراضه شود این نشان دهنده کشیده شدن دو فلز روی یکدیگر می باشد.پس یعنی لنت ها مقصر اصلی هستند و با هر بار ترمزگیری یکی از روتورها آسیب می بیند و بایستی لنت ترمز ها را تعویض کنید.
14. صدای خفیف و بم یا زوزه در زیر خودرو
عوامل مختلفی می توانند منجر به تولید این صدای ناهنجار در خودرو شوند. اگر با تغییر در شتاب خودرو صدا نیز تغییر می کند احتمالاً مشکل از دیفرانسیل است که نیاز به روغن دارد یا گیربکس مشکل پیدا کرده است، سیبک ها پوسیده شده اند و یا بلبرینگ چرخ ها مشکل پیدا کرده اند. مشکل اینگونه صداها این است که در زیر خودرو تشدید شده و پژواک پیدا می کنند در نتیجه تشخیص درست منبع آن ها کمی مشکل است و تنها یک مکانیک ماهر می تواند علت دقیق آن را پیدا کند.
15.صدای قیژقیژ بعد از ترمزگیری
عوامل مختلفی می تواند باعث تولید این صدا باشند . از عوامل ساده ای چون کثیفی روی روتور ترمز، لنت ها و کفشک ها گرفته تا عوامل پیچیده تری چون خرابی بسیار زیاد لنت ها و یا کفشک های ترمز. همچنین می تواند منشا صدا تمام شدن لنت و برخورد نشانگر فلزی تمام شدن لنت با دیسک ترمز باشد که نشان می دهد وقت تعویض لنت فرا رسیده است.فارغ از این که منشا این صدا کجاست به خاطر حفظ ایمنی خود و سرنشینان می بایست فورا اتومبیل خود را به تعمیرگاه ببرید و منشا این مشکل را پیدا و حل کنید.
سخن پایانی
اتومبیل ها نیز صدای بدن دارند و هر صدای غیر عادی که از ماشین تولید می شوند خبر از وجود یک ایراد و نقص و مشکل در اتومبیل می باشد. در این مقاله به 15 نوع صدای غیر عادی از اتومبیل اشاره شده است و موارد مربوط به تشخیص و عیبب یابی آنها بیان شده است.
