اواپراتور کولر پراید

اواپراتور کولر پراید چیست؟!

یکی از مهم‌ترین قطعات سیستم کولر پراید اواپراتور است. اواپراتور کولر پراید یک رادیاتور کوچک در داخل داشبورد است که متشکل از چندین قطعه مختلف است با ایجاد سرما باعث خنک شدن هوای داخل اتومبیل می‌شود.

برخلاف فن‌هایی که فقط هوا را به اطراف حرکت می‌دهند اواپراتور هوای داخل خودرو را به طور مؤثر خنک می‌کند. از آنجایی که این قطعه کولر از آب برای خنک کردن هوا استفاده می‌کند رطوبت نیز به هوا اضافه می‌شود که برای شرایط آب و هوای خشک عالی‌ترین گزینه خواهد بود.

در پاسخ به پرسش دستگاه اواپراتور چیست و چگونه کار می کند، بهتر است بگوییم که یک نوع مبدل حرارتی بوده که در آن یک سیال مایع وارد دسته ای از لوله ها یا کویل شده و چون فشار پایینی دارد، با جذب حرارت کمتری از سیال اطراف لوله ها همان سیال اطراف لوله ها که می تواند گازی همانند هوا و یا مایعی مانند آب و … باشد، به نقطه ی جوش می رسد و تبخیر خواهد شد و به این ترتیب از حالت مایع به حالت گاز تغییر داده و به همین واسطه به آن تبخیر کننده نیز گفته می شود؛ چرا که هدف این است که مایع ورودی به کویل تبخیر شود. عملکرد اواپراتور به نوع سیالات، جنس لوله ها، سطح، اختلاف درجه حرارت و غیره وابسته است. در ادامه ی این مقاله طرز کار اواپراتور و جزئیات آن را بیشتر شرح خواهیم داد. پس با ما همراه بمانید.

جنس اوپراتور  پراید و فرق آن با رادیاتور در چیست ؟

اواپراتورها معمولاً از جنس آلومینیوم ساخته می‌شوند. ظاهر آن‌ها شبیه رادیاتورها است فقط از نظر اندازه کلی ضخیم‌تر و کوچک‌تر هستند. اواپراتورها مانند رادیاتورها از یک سری لوله داخلی یا “مسیرهای جریان” با پره‌های متصل به آن‌ها تشکیل شده اند.

نحوه ی کار اواپراتور:

شیوه ی کار اواپراتور در این نوشته در دو مدل پوسته و لوله یا آبی یا مرطوب، و فن دار یا هوایی یا هوا خنک یا خشک، توضیح می دهیم.

کاربرد اواپراتور کولر پراید در صنعت در دو حالت متفاوت است:

اواپراتور به دو روش متفاوت در صنعت به کار می رود. در روش اول به عنوان تبخیر کننده سیال داخل لوله ها به کار خواهد رفت. بدین معنا هدف آن است که مایع وارد شده به کویل با گرفتن حرارت از سیال داغ اطراف کویل از حالت مایع به گاز مبدل کرده و یا به اصطلاح تبخیر می شود و در روش دوم به دلیل جذب حرارت از سیال اطراف کویل، سبب کاهش دمای آن شده و در نتیجه عمل سرماسازی سیال اطراف کویل را انجام خواهد داد.

بیشتر بخوانید: علت کار نکردن کولر و بخاری ۴۰۵

اول، نحوه ی کار اواپراتور به عنوان تبخیر کننده:

اگر دستگاه اواپراتور به عنوان تبخیر کننده استفاده شود، سیالی است که تبخیر خواهد شد. وارد کویل یا دسته ای از لوله ها می شود و در فشار تقریبا برابر یا بیشتر از فشار اتمسفر و با گرفتن حرارت از سیال داغ (آب داغ یا بخار داغ یا هر سیال گازی یا مایع با درجه حرارت بالا) اطراف کویل، تبخیر شده که این روش کاربرد گسترده ای در صنایع دارویی، غذایی، شیمیایی و هر نوع کاربرد صنعتی دیگر به عنوان تبخیر کننده خواهد داشت.

دوم، وظیفه اواپراتور به عنوان دستگاه سرمایشی:

همانطور که پیش تر اشاره کردیم، در یک مورد وظیفه ی اواپراتور می تواند سرمایش باشد. در حقیقت با جاری کردن سیال مبرد همانند گاز فریون R22 یا R407C و غیره داخل کویل و جاری کردن هوا به وسیله ی فن (در نوع فن دار) و یا آب (در نوع پوسته و لوله) به واسطه ی پمپ از اطراف کویل، مبرد در دمای معمولی محیط و در فشاری کمتر از فشار اتمسفر ، گرمای هوا یا آب را جذب نموده و درجه حرارت هوا یا آب را کم می کند. دلیل کاهش فشار مبرد جاری در کویل با روش هایی مانند استفاده از شیر انبساط این است که مبرد این خاصیت را داشته که در فشارهای کم با گرفتن حرارت از سیالی با دمای محیط (مثل آب یا هوا) تبخیر شده و از حالت مایع به حالت گاز تغییر فاز خواهد داد. اگر مبرد با گرفتن حرارت از هوا، هوا را سرد نماید، می توان از آن به عنوان اواپراتور سرد خانه یا هواساز سرمایشی، یا کویل  dx، استفاده کرد.

نقش اواپراتور کولر پراید چیست؟

امروزه نمی‌توان نقش کولر را در خودرو نادیده گرفت. نصب کولر یک ویژگی اجباری است که در هر خودرویی ضرورت دارد. بنابراین بدیهی است که قسمت اواپراتور کولر خودرو نیز دارای اهمیت زیادی است. نقش کولر خودرو بسیار مهم است از این رو شرایطی را باید رعایت کرد تا این سیستم بتواند برای راحتی راننده و مسافران در طول سفر بهترین عملکرد را داشته باشد.

مانند هر جزء دیگر، کولر خودرو نیز دارای چندین بخش است که با یکدیگر مرتبط هستند. به عبارت دیگر اگر یکی از قطعات آسیب ببیند، باعث اختلال در عملکرد سایر اجزا می‌شود. یکی از این قطعات مهم و اصلی اواپراتور است.

نقش سه فاکتور مهم در عملکرد اواپراتور کولر پراید:

عملکرد اواپراتور تحت تاثیر سه عامل مهم قرار می گیرد که در طراحی آن به وسیله ی مهندسان مد نظر قرار خواهد گرفت.

اول، افت فشار:

باید فضای کافی به کمک گردش سیالات را داشته باشد تا افت فشار در ورودی و خروجی آن زیاد نباشد.

دوم، اختلاف دما:

سیالات داخل و اطراف کویل باید به اندازه کافی اختلاف دما داشته تا مایع داخل کویل به صورت کامل تبخیر شود.

سوم، نوع سیالات:

تاثیر مستقیمی بر انتخاب جنس کویل و میزان سطح آن به جهت رسیدن به مقدار تبخیر مورد نظر خواهد داشت.

بیشتر بخوانید: ترفند هایی برای عیب یابی کولر و بخاری خودرو

اواپراتور کولر پراید:

اواپراتور (Evaporator) نوعی مبدل حرارتی بوده که از لوله ‌های مارپیچ ساخته می شود و سطح انتقال حرارت است. مایع مبرد یا گاز در داخل این لوله ‌های مارپیچ جریان یافته و سرما تولید می ‌کند. مبرد پس از عبور از لوله مویی به اواپراتور ورود می یابد. بدین معنی که گاز مایع بخار می شود. فشار گاز در اواپراتور کم کم پایین ‌آمده و سبب پایین آمدن درجه جوش مبرد خواهد شد. درنتیجه گاز مایع شده با سهولت به بخار تبدیل می‌ گردد. با این روش، حرارت از محیط اطراف گرفته و جذب ‌شده و فضا خنک خواهد شد. سپس گاز از طریق لوله مکش به کمپرسور باز خواهد گشت.

اگر کولر خنک نکند به احتمال زیاد اواپراتور با مشکل مواجه شده است. در تبادل حرارتی که در سیستم اواپراتور صورت می ‌گیرد، آب، هوا یا هر سیال دیگری که در آن وجود دارد سرد خواهد شد.

دلیل آسیب دیدن اواپراتور کولر پراید چیست؟

اواپراتور به چند دلیل امکان دارد دچار آسیب شود. یکی از دلایل کاهش فریون به خاطر نشت می باشد. لطفاً توجه داشته باشید که امکان کاهش فریون در ماشین وجود نداشته مگر این که نشتی در اواپراتور وجود داشته باشد.

نشت اواپراتور نیز می‌ تواند علل متفاوتی داشته باشد. یکی از آن‌ها این است که مالک ماشین به ندرت به منظور تعمیر و نگهداری کولر زمان می ‌گذارد که سبب می ‌شود گرد و غبار زیادی به اواپراتور بچسبد. با گذشت زمان، کثیفی که به اواپراتور می‌چسبد می‌تواند سبب ایجاد ماده ی چسبناک شده و سبب خوردگی قطعه شود. فشار بیش از اندازه فریون نیز می ‌تواند سبب نشت اواپراتور گردد. یکی دیگر از علل نشتی گرفتگی سیستم فریون، نصب نشدن کامل و درست کار نکردن فیلتر کابین ماشین یا قدیمی بودن آن می باشد.

جلوگیری از آسیب به اواپراتور پراید

اگر از قبل دلیل آسیب به اواپراتور را بدانید، می‌توانید اقدامات پیشگیرانه را انجام دهید. ساده‌ترین راه به منظور جلوگیری از آسیب به اواپراتور، سرویس منظم تهویه مطبوع ماشین مثل تمیز نگه داشتن کابین و حفظ RPM دور در دقیقه خودرو است.

تعمیر و نگهداری کولر می‌تواند هم‌زمان با سرویس‌های دوره‌ای ماشین در تعمیرگاه‌ها انجام گردد. پس از آن، تعویض فیلتر دمنده نیز به منظور جلوگیری از کثیف شدن و خوردگی اواپراتور اهمیت دارد.

چگونگی تعویض اواپراتور کولر پراید:

اواپراتور کولر پراید امکان دارد به خاطر خوردگی داخلی یا خارجی دچار نشتی گردد. هنگامی که این اتفاق رخ دهد مبرد به بیرون نشت می ‌کند. هزینه‌های تعویض اواپراتور ماشین بسته به نوع و مدل وسیله نقلیه و اینکه آیا داشبورد برای دسترسی به اواپراتور باید برداشته شود یا خیر تفاوت دارد. تعمیرات اواپراتور کولر پراید باید به وسیله ی تکنسین مجاز انجام شود تا عملکرد درست مبرد تضمین شود.

علائم خرابی اواپراتور کولر پراید

اواپراتور قطعه‌ای بسیار حساس می‌باشد و دارای لوله‌های بسیار نازک و باریک می‌باشد که در مجموعه‌ی  (Heating, Ventilating and Air Conditioning) نصب می‌شود. کوچکترین ضربه یا فشاری می‌تواند به این قطعه آسیب بزند و عملکرد آن را دچار مشکل کند . علاوه بر ضربه و فشار برخی دیگر از عوامل خرابی این قطعه  شامل رشد قارچ و باکتری روی آن و یخ زدن لوله‌های آن ،هوای ضعیف، بوی عجیب و غریب و نوسان دما می باشد.

یکی از ناراحت ‌کننده‌ترین موقعیت‌هایی که هر صاحب ماشین می‌تواند تجربه کند، خرابی کولر می باشد. سیستم مدرن کولرهای امروزی از چندین مؤلفه مستقل تشکیل شده است که باید به طور یکپارچه با هم کار نمایند تا هوای گرم را به هوای خنک تبدیل کنند. از بین این قطعات، اواپراتور برای کولر ماشین بسیار اهمیت دارد. در حالی که این جزء می‌تواند چندین سال در مقابل استفاده مداوم مقاومت نماید امکان دارد بدون نشانه قابل دیدن معیوب شده و از کار بیفتد.

دلایل نشتی اپراتور پراید

نشت اواپراتور نیز می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. یکی از آن‌ها این است که مالک خودرو به ندرت برای تعمیر و نگهداری کولر زمان می‌گذارد که باعث می‌شود گرد و غبار زیادی به اواپراتور بچسبد. با گذشت زمان، کثیفی که به اواپراتور می‌چسبد می‌تواند باعث ایجاد ماده چسبناک شده و باعث خوردگی قطعه شود. فشار بیش از حد فریون نیز می‌تواند باعث نشت اواپراتور شود. یکی دیگر از دلایل نشتی گرفتگی سیستم فریون، نصب نشدن کامل و درست کار نکردن فیلتر کابین خودرو یا قدیمی بودن آن است.

۴ علامت خرابی یا معیوب شدن اواپراتور کولر ماشین:

مثل بسیاری از مشکلات کولر ماشین، اولین نشانگر یک اواپراتور آسیب دیده عملکرد ضعیف آن می باشد. از آن جایی که اواپراتور کولر بخش مهمی بوده که سرما را منتشر می‌کند تشخیص خرابی آن کاری نسبتاً ساده می باشد. با این وجود، ۴ علامت هشدار دهنده خراب شدن اواپراتور کولر خودرو را ذکر می‌کنیم:

هوای خنک ضعیف می باشد یا اصلاً هوای سرد نداریم. هنگامی که کویل یا هسته اواپراتور کولر ماشین نشتی دارد روی کارایی سیستم تهویه مطبوع تأثیر می‌گذارد. به صورت کلی هر چه نشتی بیشتر باشد ظرفیت خنک کنندگی کولر نیز کم می شود.

زمان استفاده از سیستم کولر ماشین متوجه بوی عجیبی می ‌شوید. اگر اواپراتور کولر پراید شما نشتی داشته باشد، مقدار کمی مبرد از سیم پیچ، هسته یا مهر و موم‌ها نفوذ می ‌کند. این نشتی مبرد سبب ایجاد بویی عجیب می‌شود که امکان دارد با روشن شدن کولر ماشین بالا رود.

کمپرسور کولر پراید فعال نمی‌شود. عملکرد کمپرسور گردش مبرد به وسیله ی اواپراتور است. این عملکرد بستگی به حفظ فشار از پیش تعیین شده دارد. بدین ترتیب، اگر نشتی وجود داشته باشد فشار داخل سیستم کم می شود و کمپرسور فعال نخواهد ‌شد.

دمای کولر ماشین تغییر می‌ کند. اگر اواپراتور کولر نشتی کوچکی داشته باشد امکان دارد به خنک کردن هوا ادامه دهد. با این وجود، اگر دما ناهماهنگ باشد نشانه احتمالی یک اواپراتور آسیب دیده می باشد.

چرا اواپراتور کولر پراید مهم است؟

اواپراتور بسیار شبیه به یک یخچال کار می‌کند. در یک سیستم کولر خودرو، اواپراتور به عنوان وسیله‌ای برای قرار دادن فریون که بخار سرد است، عمل می‌کند.

آیا می‌توانید تصور کنید که اگر اواپراتور آسیب ببیند چه مقدار گرمایی را در کابین خودروی خود احساس خواهید کرد. اگر کولر خودروی شما کار نکند سفر شما آن‌قدر که تصور می‌کردید سرگرم کننده نخواهد بود. گرما روی خلق و خوی راننده تأثیر می‌گذارد و اگر مجبور باشد از یک جاده شلوغ عبور کند، می‌تواند حتی چالش برانگیزتر هم شود. جدای از گرما، یک اواپراتور آسیب دیده می‌تواند باعث پخش بوی کپک زدگی و روغن مانند نیز شود.

نتیجه گیری

وظیفه اصلی این قطعه جذب گرما است . همان‌طور که هوای گرم‌ تر از طریق فن از بیرون خودرو به داخل کشیده می‌شود از روی پره‌ های آلومینیومی اواپراتور سرد می‌گذرد ، باعث گرم شدن مبرد مایع فشار پایین و سرد شده و به گاز تبدیل می‌شود . دمای ایده آل اواپراتور حدود ۰ درجه سانتی‌گراد میباشد .

ساده ترین راه برای جلوگیری از آسیب اواپراتور ، حفظ منظم سیستم تهویه مطبوع خودرو ، مانند تمیز نگه داشتن کابین خودرو و حفظ RPM ماشین است .  تعمیر و نگهداری تهویه مطبوع می تواند همزمان با سرویس های دوره ای شما در تعمیرگاه های خودرو انجام شود . پس از آن تعویض فیلتر دمنده نیز برای جلوگیری از کثیف شدن و خوردگی آن مهم است.