کسانی که به صورت مکرر به خصوص در فصل تابستان، از خودروی خود استفاده می نمایند، کولر، تاثیر به سزایی در رفاه حال آن ها دارد. به همین دلیل هر ساله و به خصوص در فصل تابستان، سرویس های دوره ای و بررسی عملکرد کولر، باعث افزایش راندمان کار خواهد شد. درنتیجه خواندن این مقاله به کسانی توصیه می شود که شغل آن ها رانندگی در جاده ها بوده و کارکرد مناسب کولر برای شان از اهمیت ویژه ای برخوردار خواهد بود. از این جهت قصد داریم تا در این مقاله به نحوه عملکرد کولر خودرو، رفع مشکلات مربوط به آن و زمان تعوض روغن کمپرسور کولر بپردازیم.
بخش های کولر خودرو:
برای مطبوع و خنک کردن هوای داخل کابین و درنتیجه رفاه حال رانندگان و سرنشینان داخل اتوموبیل از کولر استفاده می کنند. سیستم خنک کننده نیز مانند بقیه ی بخش های اتوموبیل از تعدادی قطعه، که به یکدیگر وصل شده اند، تشکیل شده و به خوبی در کنار یکدیگر کار می‌کنند.
تعدادی از مهم ترین قطعات به شرح زیر است:
- اول، کمپرسور یا فشرده ساز.
- دوم، کندانسور یا چگالنده.
- سوم، شیر انبساط.
- چهارم، درایر یا خشک کن کولر.
- پنجم، مانوستات یا کنترل کننده فشار.
- ششم، اواپراتور یا تبخیر کننده.
- هفتم، ترموستات یا ثابت کننده دما.
در ادامه ی کار به شرح وظایف هر یک از موارد بالا خواهیم پرداخت و زمان تعویض روغن کمپرسور کولر اتوموبیل را نیز برای تان شرح می دهیم.
اول، کمپرسور (Compressor) یا فشرده ساز:
کمپرسور (Compressor)، دستگاهی است که به وسیله ی آن هوا فشرده خواهد شد. این دستگاه به گونه ای کار می کند، که هوای اطراف را درون خود متراکم کرده و سپس این هوای متراکم شده را به وسیله سوپاپ به داخل سیلندر منتقل می کند. به همین جهت، حجم گازی که باعث تولید سرما می شود، کاهش پیدا خواهد کرد.
این امر، باعث افزایش فشار سیال و در نتیجه بالا رفتن دمای آن خواهد شد. کمپرسور ها در صنایع مختلفی مانند:
- اول، یخچال سازی.
- دوم، چیلر.
- سوم، انتقال گاز.
- چهارم، یخچال های صنعتی.
- پنجم، کولر های خانگی.
- ششم، موتور های جت.
- هفتم، ماشین های مسابقه ای
و غیره به کار می رود.
این قطعه نقش به سزایی در سرمایش بازی می نماید. در ادامه به مبحث تعویض روغن کمپرسور کولر خودرو خواهیم پرداخت.
دوم، کندانسور (condenser) یا چگالنده:
گاز به دلیل داشتن تراکم، دارای فشار و دمای بالایی بوده و زمانی که این گاز از کمپرسور وارد کندانسور شود، گرمای خود را از دست داده و به مایع تبدیل خواهد شد. وظیفه ی کندانسور به صورت مختصر تبدیل گاز به مایع و خنک کردن آن می باشد. کندانسور نیز مانند کمپرسور در صنایع کولر و یخچال سازی پر کاربرد است.
سوم، شیر انبساط:
این قطعه مایعی بوده که پس از عبور از کندانسور فشار بالایی را تحمل کرده و آن را منبسط می نماید، در نتیجه فشار آن را پایین خواهد آورد. مایع یا سیال پس از پایین آمدن فشار، وارد اواپراتور خواهد شد.
چهارم، درایر (Dryer) یا خشک کن کولر:
اگر رطوبت با گاز داخل مدار ترکیب شود، اسیدی تولید می کند، که باعث فرسودگی و خردگی لوله های گاز پر فشار خواهد شد. بنابراین، وظیفه ی مهم درایر، از بین بردن رطوبتی بوده که از سمت اواپراتور وارد کمپرسور خواهد شد. فیلتراسیون نیز یکی دیگر از وظایف مهم درایر می باشد.
به طور کل بررسی روند انتقال هوای مطبوع و خنک به داخل خودرو از پیچیدگی های خاص خود برخوردار خوهد بود. نکات مهمی در بهبود عملکرد این سیستم باید به صورت جدی رعایت شود، که تعویض روغن کمپرسور کولر خودرو یکی از این نکات مهم و ضروری محسوب می شود.
پنجم، مانوستات یا کنترل کننده فشار:
دو وظیفه مهم این کلید: اول، جلوگیری از خرابی بخش های مختلف در صورت تغییرات فشار و دوم، نظارت بر تغییرات فشار کندانسور.
این کلید در ۳ حالت کنترلی فشار پایین، فشار بالا و فشار ۳ مرحله ای عمل می نماید که در ادامه به شرح هر کدام از آن ها خواهیم پرداخت.
-کلید کنترلی در حالت فشار پایین:
این کلید، در حالت عادی بسته بوده و در صورتی که فشار ورودی آن، از میزان تنظیم شده کمتر باشد، مدار در حالت قطع قرار خواهد گرفت. این قطعه دارای دو ترمینال بوده که اولی به ترموستات و دومی به کلاچ برقی متصل می گردد. کلید کنترلی فشار پایین در قسمت بالایی رسیور یا درایر نصب می گردد.
قطعی مدار به علت افت فشار به این علت بوده که کمپرسور دچار آسیب نگردد تا مجبور به تعمیر و تعویض روغن کمپرسور کولر خودرو نشوید.
-کلید کنترلی در حالت فشار بالا:
کلید کنترل فشار بالا مانند فشار پایین عمل می نماید، با این تفاوت که این قطعه بر روی درایر نصب شده و در صورتی که فشار بیش از حد اعمال گردد، مدار الکتریکی را قطع می نماید.
-کلید کنترلی فشار ۳ مرحله ای:
در اتوموبیل هایی که از فن الکتریکی برای خنک کردن موتور یا جریان هوای ورودی از کندانسور زیاد باشد، از این کلید استفاده می گردد، این کلید با فشار بالا کار خواهد کرد.
ششم، اواپراتور (EVAPRATER) یا تبخیر کننده:
در مجموع جذب رطوبت، ایجاد برودت و خنک کردن داخل کابین خودرو از وظایف قطعه ی تبخیر کننده می باشد.
هفتم، ترموستات یا ثابت کننده دما:
زمانی که دمای اواپراتور نزدیک به صفر درجه برسد، ترموستات کمپرسور را از مدار خارج خواهد کرد. انجام این کار باعث یخ نزدن اواپراتور می گردد. اگر اواپراتور دچار یخ زدگی شد، حجم هوای خروجی کم و در نتیجه دمای کابین خودرو بالا می رود. برخی از اتوموبیل ها دارای دو ترموستات می باشند، اولی پشت داشبورد و دومی روی اواپراتور.
در صورتی که این قطعه خراب گردد، باعث کارکرد بیش از حد کمپرسور، درنتیجه خرابی آن و تعویض روغن کمپرسور خودرو خواهد شد.
نحوه ی تعویض روغن کمپرسور کولر خودرو:
به طور معمول تعویض روغن کمپرسور کولر خودرو به شیوه ی زیر انجام می شود.
ابتدا از خالی بودن گاز کولر خودرو اطمینان پیدا می کنند. این کار را با استفاده از وارد آوردن فشار روی سوزن داخلی لوله قسمت کم فشار انجام خواهند داد. روی درپوش لوله حرف L به معنی LOW یا کم فشار درج شده. برای اطمینان بیشتر می توانید هوای داخل سیستم کولر خودرو را وکیوم نمایید. با این کار به راحتی گاز و رطوبت داخل سیستم از بین خواهد رفت.
با توجه به نوع خودرو و کمپرسور آن، مقدار روغن مورد نیاز را داخل قسمت کم فشار ریخته، در صورتی که قطعاتی مانند رادیاتور و اواپراتور نیز تعویض شده باشند، مقدار روغن نیز افزایش پیدا می کند. به عنوان مثال، برای خودرو سمند ۲۵ گرم روغن کمپرسور مناسب می باشد. کولر خودرو را روشن و درجه آن را تا انتها زیاد کنید. علت این امر، آن است که کمپرسور نباید قطع گردد.
پس از انجام مراحل گفته شده و ریختن روغن داخل کمپرسور، گاز کولر خودرو را، بسته به نوع و حجم آن، شارژ کنید. به این نکته توجه کنید که در صورت عمل نکردن کمپرسور، محتویات داخل قوطی یا کپسول روغن تخلیه نخواهد شد. استفاده از روغن بیشتر، باعث کم شدن سرمادهی کولر می گردد. طبق نظر اکثر تعمیرکاران هر ۴ سال یک بار باید تعویض روغن کمپرسور کولر خودرو را انجام داد.
کلام آخر:
بهره‌مندی از کولر خودرو، امروزه یک امر ضروری بوده که مناسب کسانی است که به صورت مکرر از خودرو در فصول گرم استفاده می نمایند. رسیدگی به تمام قطعات سیستم کولر خودرو و سرویس دوره ای آن، باعث اطمینان از عملکرد مطلوب کولر خودرو خواهد شد؛ درنتیجه جهت بررسی و سرویس خودرو ی خود می توانید به مراکز معتبر و با تجربه مراجعه نمایید.
کمپرسور کولر، به عنوان مهم ترین قسمت این سیستم، باید به طور کامل محافظت شود. تعویض روغن کمپرسور کولر خودرو نیز توسط افراد با تجربه انجام می گردد.
