کمپرسور کولر خودرو همه چیز درباره عملکرد، نصب و تعمیرات

کمپرسور کولر اتومبیل چیست؟

کمپرسور نوعی دستگاه مکانیکی و متراکم کننده بوده که از یک یا چند سیلندر و پیستون متشکل شده است. این دستگاه در موتور اتوموبیل قرار گرفته و هوا را می گیرد و از طریق سوپاپ‌، به داخل سیلندر منتقل می شود. سرمای ایجاد شده در این مرحله از طریق لوله ‌ها به اوپراتور می رسد و از طریق فن، وارد اتاقک ماشین خواهد شد. در واقع می توان گفت که فرایند کمپرسور کولر اتومبیل همانند چیزی است که در کولر اتفاق می‌ افتد. این قسمت، گاز خنک کننده را از اوپراتور به کندانسور آورده و برای بار دوم و طی مسیر به اوپراتور باز خواهد گشت. این تغییر باعث بالا رفتن دمای سیال شده که با استفاده از این گاز داغ و طی کردن چند فرایند، به کاهش دما ی محیط منجر می شود.

هسته ی سیستم سرمایشی اتومبیل، کمپرسور کولراست که در کابین و یا اتاقک آن تعبیه شده است.  زمانی که دکمه ی AC  را بفشارید تا کولر روشن گردد، کمپرسور شروع به کار خواهد کرد.

وظیفه ی کمپرسور چیست؟

وظیفه کمپرسور در سیستم تبرید خودرو، فشرده سازی ماده خنک‌کننده (معمولاً یک گاز مبرد مانند فرئون) است. با افزایش فشار، دمای گاز مبرد افزایش پیدا می‌کند و سپس به رادیاتور کولر منتقل شده و حرارت آن از خودرو جذب می‌شود. در نهایت، هوای سرد تولید شده توسط کمپرسور به داخل فضای داخلی خودرو منتقل می‌شود.

این عملکرد را عمدتاً در دو زمینه اصلی دارد:

1. سیستم تهویه: کمپرسور خودرو در سیستم تهویه هوا (HVAC) استفاده می‌شود تا هوای خنک یا گرم را فشرده و به داخل فضای داخلی خودرو منتقل کند. با فشرده کردن هوا، دمای آن افزایش پیدا می‌کند و در نتیجه، توانایی سرمایش یا گرمایش هوا در داخل خودرو بهبود می‌یابد.
2. سیستم تبرید: در خودروهای مجهز به سیستم کولر هوای متحرک (AC)، کمپرسور نقش کلیدی در فرایند تبرید را ایفا می‌کند.

بنابراین، می‌توان گفت که وظیفه اصلی کمپرسور خودرو، فشرده سازی هوا و ایجاد فشار بالا جهت تأمین هوای فشرده برای سیستم تهویه و تبرید خودرو است.

ور کولر خودرو به چه صورت کار می کند؟

در اغلب مواقع، کمپرسور گاز خنک کننده از شیر انبساط عبور کرده و باعث کاهش فشار گاز  شده و آن را به کندانسور منتقل می کند. این کاهش فشار باعث می شود تا گاز خنک کننده به صورت مایع و گاز تغییر شکل داده و در نهایت به اواپراتور خواهد رسید.
بخشی از اوپراتور که به صورت مایع درآمده برای بار دوم تبخیر شده و به صورت گاز در خواهد آمد. این تبخیر دوباره جهت تنظیم فشار و ایجاد خنکی صورت می پذیرد.  پس از آن خنکی ایجاد شده در لوله های اواپراتور از طریق فن به داخل اتاقک اتومبیل هدایت می گردد. در این مرحله دوباره گاز به کندانسور برگشته و این روند ادامه پیدا خواهد کرد.

می توان گفت که وظیفه کمپرسور ایجاد روند انتقال خنک کننده به اوپراتور و بازگشت آن و تکرار این فرایند است. قطعات داخلی کمپرسور کولر به شکل مجزا وجود داشته که این اجزا عبارتند از:

• اول، بوبین یا سیم پیچ کمپرسور.
• دوم، پولی کمپرسور.
• سوم، کلاچ کمپرسور.
• چهارم، شیر فلکه کمپرسور.

 کمپرسور کولر خودرو

یکی از ضروری ترین تجهیزات در فصول گرم سال، کولر بوده که نبود آن می تواند باعث کاهش کیفیت رانندگی شده و احتمال تصادف را بالا خواهد برد. در صنعت خودرو سازی، از تجهیزات کاربردی می توان به سیستم تهویه اشاره کرد که عملکردی نسبتاً ساده داشته و همه ی سیستم‌ های تهویه با خنک کردن اتاقک و حذف رطوبت آن را می شناسند.

سیستم های خنک کننده ی اتومبیل:

سیستم های خنک کننده اتومبیل که از بخش های مختلفی تشکیل شده و مهم ترین آن، کمپرسور نام دارد. نقش اصلی کمپسور به گردش درآوردن گاز مبرد می باشد. در داخل سیستم کولر اتومبیل، گاز مبرد قرار گرفته که این گاز به علت دمای پایین و با گرفتن دمای محیط، تبخیر شده و باعث خنک شدن فضا خواهد شد.

در ادامه ی این مقاله با کمپرسور کولر اتومبیل بیشتر آشنا خواهیم شد. در واقع می توان گفت که کمپرسور، نوعی پمپ بوده که می توان آن را به یک قلب تشبیه کرد. کمپرسور، یکی از مهم‌ ترین تجهیزات در اتومبیل ها بوده که به منظور خدمات رفاهی ارائه می گردد و امروزه بسیار کاربرد دارد. نیاز به کولر اتوموبیل یا سیستم تهویه ی مطبوع، همزمان با تغییرات اقلیمی جدید و همچنین گرم ‌تر شدن هوا، بیش از پیش احساس می شود.

کولر اتومبیل از چه قطعاتی تشکیل شده است؟

اول، کمپرسور:

همان طور که پیش از این ذکر شد، کمپرسور نوعی پمپ بوده که وظیفه ی انتقال گاز سرد را بر عهده گرفت و مانند قلب مجموعه به کار ادامه می دهد. کمپرسور از طریق تسمه به میل لنگ موتور اتومبیل اتصال یافته و ماده ای سرد که در زمان دمای گاز کم،‌ از آن خارج می گردد باعث افزایش اواپراتور می شود. مسئله ی مهمی که همواره باید مورد توجه خودروسازان قرار بگیرد، اندازه کمپرسور و وزن آن، متناسب با کلیت خودرو و کولر می باشد.

دوم، کندانسور:

کندانسور یا چگالنده نوعی از رادیاتور بوده که وظیفه ی خارج کردن هوای گرم از فضای کولر و تبدیل شدن به گاز سرد  را برعهده دارد. این بخش گرمای جذب شده را توسط اوپراتور گاز مبرد داخل سیستم را به هوای محیط خارج از اتاقک اتومبیل منتقل می کند.

سوم، مایع خروجی کندانسور:

این بخش به دلیل داشتن دمای پایین، وظیفه ی خنک‌ کاری را بر عهده گرفته است.

چهارم،کپسول خشک کننده کمپرسور کولر خودرو:

این بخش نوعی خشک کننده محسوب می گردد که با استفاده از یک ماده ی شیمیایی به جذب رطوبت می پردازد.
هنگامی که فشار گاز کمتر یا بیشتر باشد، به صورت خودکار جریان برق کمپرسور را قطع ‌می کند.

پنجم، سوئیچ:

این بخش در سیستم کولر اتومبیل وظیفه ی خاموش و روشن کردن آن را بر عهده گرفته که با شکل ‌های مختلف و در ماشین های مختلف تعبیه شده است. معمولا یک LED، وظیفه دارد تا حالت روشن یا خاموش این سوئیچ را نمایش می‌دهد لازم به ذکر است در بعضی از خودروهای روز دنیا این قطعه حذف گردیده و سیستم تهویه همراه با روشن نمودن خودرو به حالت فعال درمی‌آید و فقط دما بایستی تنظیم گردد.

نقش کمپرسور در صنعت ساختمان و تاسیسات

فن کولر وظیفه به جریان انداختن هوا را دارد که معمولا با توجه به نوع فن به کار رفته در خودروها انجام می شود. به طور کلی هوایی که فن به داخل کابین منتقل می‌کند یا از هوای بیرون تغذیه می‌شود و یا اینکه از روی کندانسور گرفته می‌شود. شرایط استفاده از فن الکتریکی نسبت به شرایط به‌کارگیری آن‌ها متفاوت است، در صورتی که یک سوئیچ فشار سه وضعیتی در سیستم وجود داشته باشد فن الکتریکی با افزایش و یا کاهش فشار قطع و وصل خواهد شد. در غیر این صورت فن به‌صورت دائم کار و همراه با استارت سیستم تهویه مطبوع وارد مدار می‌شود.

سیم کشی

سیم کشی وظیفه انتقال اجزای مرتبط با کولر خودرو و نیز برق رسانی را برعهده دارد. لازم به ذکر است که در خودرو های جدید معمولاً تمام فرمان‌ها توسط ECU و به‌ وسیله درخت سیم اصلی خودرو انتقال داده می‌شوند.

رسیوردرایر

رسیوردرایر به‌عنوان منبع ذخیره گاز مبرد عمل می‌کند. معمولاً این قطعه دارای یک پرشرکنترل (مانوستات) ایمنی می‌باشد تا در مواقعی که فشار گاز از حد تعریف شده کمتر یا بیشتر شود، به‌طور خودکار جریان برق کمپرسور را قطع ‌نماید. همچنین بر روی این قطعه، شیشه‌ای وجود دارد. که این امکان را به ما می‌دهد تا بتوانیم گردش و میزان گاز موجود در سیستم را کنترل نماییم.

انواع کمپرسور خودرو:

کمپرسورها دارای انواع مختلفی هستند. دسته‌بندی‌های گوناگون، کمپرسورها را بر پایه ویژگی‌های گوناگون طبقه‌بندی می‌کنند.

1. کمپرسورهای توربوشارژ (Turbochargers): این نوع کمپرسورها برای افزایش قدرت و عملکرد خودروها استفاده می‌شوند. آنها هوای فشرده را به سیلندرهای موتور می‌فرستند، که منجر به افزایش سوخت‌رسانی و قدرت خروجی می‌شود. استفاده از توربوشارژرها باعث بهبود کارایی سوخت می‌شود و همچنین میزان انتشارات گازهای خروجی را کاهش می‌دهد.
2. کمپرسورهای حلقه‌ای (Scroll Compressors): این نوع کمپرسورها برای سیستم‌های تهویه خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرند. طراحی خاص آنها باعث کاهش نویز و لرزش‌ها، افزایش بازدهی و بهبود کیفیت هوای تهویه می‌شود. کمپرسورهای حلقه‌ای به طور گسترده در خودروهای الکتریکی و هیبریدی استفاده می‌شوند.
3. کمپرسورهای جذبی (Superchargers): این نوع کمپرسورها با استفاده از قدرت مکانیکی موتور خودرو، هوای فشرده را به سیلندرها منتقل می‌کنند. برخلاف توربوشارژرها که با انرژی گازهای خروجی کار می‌کنند، کمپرسورهای جذبی به صورت مستقیم توسط موتور خودرو مورد تغذیه قرار می‌گیرند. آنها عملکرد فوری و مداوم را فراهم می‌کنند و بهبود قدرت و توان خروجی موتور را ارائه می‌دهند.
4. کمپرسورهای اتومبیلی الکتریکی (Electric Vehicle Compressors): با رشد استفاده از خودروهای الکتریکی، کمپرسورهای الکتریکی نیز در سیستم‌های تهویه استفاده می‌شوند. آنها با عدم وابستگی به موتور داخلی و استفاده از باتری خودرو، عملکرد صامت، بهبود کیفیت هوا و کاهش مصرف انرژی را فراهم می‌کنند.

5.کمپرسورهای دینامیکی: در این کمپرسورها انتقال انرژی به سیال به طور دایمی است.که دو نوع اند:

جریان شعاعی (Centrifugal)
جریان محوری (Axial)

از کمپرسورهای دینامیک در فشارهای با نرخ پایین و دبی‌های بالاتر استفاده می‌شود.

6.کمپرسورهای جابجایی مثبت: در این کمپرسورها انتقال انرژی به سیال به صورت متناوب یا پریودیک صورت می‌پذیرد. که دو نوع اند:

رفت و برگشتی (Reciprocating)
دوار (Rotary)

قدرت تراکم این کمپرسورها نسبت به نوع دینامیک بیشتر است. البته دبی این کمپرسورها به مراتب کمتر از نوع دینامیک می‌باشد.

نیروی محرکه کمپرسورها بسته به قدرت آنها می‌تواند الکتروموتور (برقی) یا موتوردیزلی (Diesel Engine) باشد.

عوامل خرابی کمپرسور کولر خودرو چیست؟

عوامل زیادی می‌تواند موجب خرابی کمپرسور کولر ماشین شود که در اینجا به چند مورد اشاره می‌کنیم.

خرابی رله کمپرسور : رله کمپرسور موجب روشن و خاموش شدن کمپرسور شده، رطوبت را در یک حد مناسب نگه داشته و دمای اواپراتور را در حدود 32 تا 45 درجه حفظ می‌کند. خرابی رله کمپرسور موجب می‌شود تا جریان لازم برای درگیری کلاچ کمپرسور تامین نشود و در نتیجه کمپرسور به درستی تامین نشود.

خرابی ترموستات : یکی دیگر از دلایل خرابی کمپرسور کولر خودرو، به خرابی ترموستات برمی‌گردد. خرابی ترموستات موجب بروز مشکل در عملکرد کمپرسور شده و مدام آن را قطع و وصل می‌کند.

مستهلک شدن باتری: شاید یکی از مهم‌ترین دلایل بروز مشکل در سیستم برق خودرو و حتی خرابی کمپرسور کولر ماشین، وجود مشکل در باتری باشد. فرسوده و مستهلک شدن باتری موجب عملکرد نادرست برخی از قطعات خواهد شد و بهتر است قبل از آسیب جدی به خودرو، باتری را تعویض کنید.

خرابی کلاچ :در سیستم کولر خودرو، قطعه‌ای با نام کلاچ وجود دارد که هر زمانی سیستم تهویه خودرو کار می‌کند، این قطعه هم درگیر می‌شود. درگیری کلاچ، موجب چرخش پولی می‌شود. اما اگر کلاچ درگیر نباشد، ممکن است کمپرسور دچار مشکل شده باشد. در این شرایط یا باید گاز کمپرسور را شارژ کنید، یا باید آن را تعویض کنید. گاهی هم ممکن است کثیف و چرب شدن کلاچ موجب خرابی کمپرسور کولر خودرو شود. خرابی کلاچ، گاه با رگلاژ خودرو درست می‌شود.

ایجاد فاصله بین کلاچ و پولی : همانطور که گفته شد، کلاچ و پولی باهم در ارتباط و با یکدیگر درگیر هستند. اگر بین کلاچ و پولی فاصله ایجاد شود، قطعا روی عملکرد کمپرسور کولر خودرو تاثیر منفی خواهد داشت.

آیا کمپرسور کولر ماشین هم نیاز به روغن کاری دارد؟

دلیل اصلی برای روغن کاری کمپرسور این است که قطعات داخلی آن روان‌تر حرکت کنند و دچار اصطکاک نشوند. اصطکاک قطعات کمپرسور موجب می‌شود که با گذشت زمان دچار خوردگی شوند. اگر برای روغن کاری کمپرسور اقدام نکنید، عملکرد این قطعه دچار مشکل خواهد شد.

نگهداری از کمپرسور کولر خودرو

فیلتر هوای خودرو را حتما تعویض کنید چرا که فضای کولر باعث رشد سریع قارچ بوده و در صورت کثیف بودن فیلتر هوا و عدم تصفیه مناسب هوا قطعاً بیماری‌های تنفسی در انتظارتان خواهد بود. اگر از خودروی زیر ۶ سیلندر استفاده می‌کنید، باید بدانید که با روشن بودن کولر قدرت موتور کاهش پیدا می‌کند. پس باید با دور موتور پایین حرکت کنید و ازچند کیلومتری سرعت خود را مخصوصا در مسیرهای طولانی کم کنید. کمپرسور کولر خودرو در شیب دچار مشکل می شود و بهتر است که در ترافیک‌های سنگین و یا شیب‌های تند ترجیحا کولر را خاموش کنید. سیستم کولر خودرو را بدون گاز یا با گاز کم روشن نکنید. در صورت مشاهده هر گونه کاهش اقدام به تامین آن نمایید.

تعمیر کمپرسور کولر خودرو

تعمیر کمپرسور کولر ماشین، کاری تخصصی است که باید توسط تعمیرکار خودرو انجام شود. پس در صورت مشاهده علائم خرابی کمپرسور خودرو، خودتان اقدام به تعمیر آن نکنید. زیرا شاید با تعویض یک قطعه کوچک، کمپرسور تعمیر شود، اما با دستکاری شما، کمپرسور بیشتر آسیب دیده و مجبور به تعویض آن شوید.

خلاصه مطلب:

کمپرسور کولر خودرو بخش اساسی و مهم کولر است . این قطعه با پمپاژ گاز  سرما را برای شما به ارمغان می آورد کمپرسور ها انواع خاصی دارند و البته در صنعت خودروسازی استفاده های فراوانی دارد.

نوع کمپرسور مورد استفاده در یک خودرو به برند و مدل خودرو و سیستم تهویه و تبرید آن بستگی دارد و ممکن است در خودروهای مختلف نوع و ویژگی‌های متفاوتی داشته باشد.

در این متن به بررسی کمپرسور کولر خودرو پرداختیم . شما عزیزان می توانید در صورت داشتن هر گونه سوال و یا تجربه ای آن را با ما و دیگر کاربران عزیز در میان بگذارید.