کمپرسور کولر چیست و چگونه کار میکند؟

سیستم های خنک کننده ی خودرو، یکی از موارد مورد استفاده در اتومبیل‌ ها بوده که از اجزای مختلفی تشکیل شده است. از جمله مهم ترین اجزا، کمپرسور نام دارد. نقش اصلی کمپرسور، به گردش درآوردن گاز مبرد است. درون سیستم کولر خودرو، گاز مبرد قرار گرفته و این گاز به دلیل دمای پایینی که دارد، با قرار گرفتن در دمای محیط، تبخیر شده و فضا را خنک می‌کند.

در ادامه با کمپرسور کولر خودرو آشنا خواهیم شد و متوجه می شویم که کمپرسور نوعی پمپ بوده که به نوعی قلب مجموعه نامیده می شود. این دستگاه، از مهم‌ ترین تجهیزات رفاهی خودرو ها شناخته شده که امروزه بسیار کاربردی شده است. در سال های اخیر نیاز به کولر خودرو یا همان سیستم تهویه مطبوع، همزمان با تغییرات اقلیمی جدید و گرم ‌تر شدن زمین، بیش از پیش احساس می شود. یک سیستم تهویه مطبوع بدون کمپروسور، نمی تواند کار کند؛ چون وظیفه ی اصلی یک کمپروسور، کمپرس و متراکم کردن گاز مبرد می باشد. در این بخش، توجه به قدرت و ساختار اجزا بسیار مهم و حیاطی است؛ چون وجود یک کمپروسور بی کیفیت، سیکل خنک کنندگی کمتری را در پی خواهد داشت.

ساختار و عملکرد کمپرسور

ساختمان اصلی تشکیل دهنده ی کمپرسور های خنک کننده خودرو، از تعدادی سیلندر و پیستون تشکیل شده است و با اتصال به دکمه ی مربوطه در کابین، قابل استفاده می‌ باشد. البته دو قسمت ذکر شده تقریبا مهم ترین بخش های تشکیل دهنده این قطعه هستند؛ اما گردهمایی قطعات دیگر نیز در عملکرد صحیح آن، تاثیرگذار است.
به طور کلی، ساختار اصلی کولر خودرو از گردهمایی اجزای زیر به وجود آمده است:

• کمپرسور
• کندانسور
• کپسول خنک کننده
• سوئیچ
• فن کولر
• سیم کشی
• رسیوردرایر

هر یک از اجزای این قطعه، وظایف خود را مرحله به مرحله انجام داده تا در نهایت هوای خنک و فشرده شده، در حالت گاز، وارد خودرو شود. کمپرسور در قالب یک پمپ به عنوان مهم ترین بخشِ مجموعه، وظیفه انتقال جریان گاز مبرد خنک را داشته و به وسیله یک تسمه به میل لنگ موتور متصل شده است. با روشن کردن دکمه Ac، گاز خنک کننده توسط کمپرسور فشرده، متراکم شده و به وسیله کندانسور به سمت خروجی هدایت خواهد شد. عمل فشرده سازی هوا، معمولا توسط تسمه دینام خودرو انجام می‌شود.

زمانی که جریان خنک کننده مسیر کندانسور طی می‌ شود، وارد شیر انبساط شده و دچار افت فشار می‌ شود. بعد از این افت فشار، خنک کننده قابل تبدیل به دو حالت مایع و گاز در اوپراتور می شود؛ بدین ترتیب، بخشی از آن به مایع تبدیل خواهد شد؛ اما مجددا تبخیر شده و به گاز تغییر حالت می‌ دهد.

سرمای ایجاد شده در این مرحله، از طریق لوله های اوپراتور وارد فن شده و از آنجا به کابین خودرو ورود می‌ کند. نقش کمپرسور کولر طی انجام این فرآیند، بسیار حیاتی بوده؛ چرا که گاز مبرد خنک کننده از اوپراتور به کندانسور منتقل شده و بعد از آن به اوپراتور باز می‌ گردد.

فرآیند ذکر شده، عملکرد کلی کمپرسور کولر خودرو را نشان می‌ دهد که هنگام روشن بودن موتور، انجام گرفته و از طریق دریچه های تعبیه شده در کابین، فضای داخلی خودرو را به سرعت خنک می‌ کند.

انواع کمپرسور ماشین

کمپرسور های موجود در خودور ها، به نسبت نحوه انتقال انرژی به سیال ها، به دسته بندی های مختلفی تقسیم بندی می‌شوند؛ شایع ترین “انواع کمپرسور” به دسته بندی زیر اطلاق می‌ شود:

• کمپرسور دینامیکی (شعاعی، محوری)
• کمپرسور جا به جایی مثبت (رفت و برگشتی، دوار)
• کمپرسور گریز از مرکز (تک مرحله ای)

کمپرسور ها باید کاملا آب بندی شده باشند؛ تا امکان هر گونه نشتی را در راستای محور آن از بین ببرند. نحوه آب بندی این قطعات نیز در چهار دسته بندی مختلف از قبیل مکانیکی، حلقوی، هیدرواستاتیکی، و لابیرینتی قرار می‌ گیرند. کمپرسور کولر خودرو دارای ظرفیت های ثابت و متغیر است؛ ظرفیت ثابت آن با حرف H  و ظرفیت های متغیر پیستون و میزان جا به جایی آن نیز با حرف V نمایش داده می‌شود.

روغن کمپرسور ماشین

با توجه به عملکرد کلی کمپرسور کولر خودرو و انواع آن، روانکاری آن از مهم ترین مواردی است که باید متوجه آن بود؛ چرا که عدم رسیدگی به این موضوع عملکرد صحیح این قطعه را دچار مشکل نموده و ممکن است خسارات مختلفی را به آن وارد کند.
به طور کلی، استفاده از روغن های مخصوص کمپرسور، در افزایش بازدهی بهتر و مناسب تر این قطعه نقش به سزایی را ایفا می‌کند. وجود موادی مانند پلیول استر، موجب به وجود آمدن روانی در این قطعه و در نهایت عملکرد صحیح آن خواهد شد. به همین ترتیب، اصطکاک و خوردگی کمپرسور، کاهش پیدا کرده و طول عمر بالاتری خواهد داشت.

شیوه کار سیستم خنک‌ کننده خودرو

این دستگاه در ۴ مرحله دمای هوا را کاهش می‌دهد و به شرایط مطلوب می‌ رساند.

1. در مرحله نخست این فرایند، مایع مبرد که به صورت گاز است، توسط کمپرسور فشرده می‌ شود که با این امر، فشار و دمای مایع مبرد افزایش چشم‌گیری پیدا خواهد کرد.
2. در این مرحله، سیال که تبدیل به بخار داغ و فشرده شده است، وارد کندانسور شده و به صورت مایع در می‌ آید.
3. مایع مبرد با عبور از شیر انبساط، فشار و دمایش کاسته شده و تبدیل به گاز سرد می‌ شود.
4. در مرحله آخر، این مبرد که به صورت گاز وجود دارد؛ با عبور از اواپراتور موجب خنک شدن هوای تامین شده توسط موتور فن شده و در نتیجه بعد از عبور از فیلتر کابین، وارد کابین خودرو می‌ شود. این مبرد بعد از جذب گرما دوباره تبخیر شده و با فشار پایین دوباره به کمپرسور باز می‌ گردد.

بررسی عملکرد صحیح کمپرسور کولر خودرو

همانطور که می دانید، این قطعات با توجه به نوع و طراحی ساخت خود، از انعطاف کمی برای تعمیر برخوردار هستند و عموما در صورت معیوب بودن، مجبور به تعویض آن ها هستید. برای این امر باید توانایی تشخیص وضعیت کمپرسور را داشته باشید. برای سنجش صحت عملکرد این دستگاه باید از یک گیج کمپرسور باد استفاده کنید تا تشخیص دهید که آیا کمپرسور عملکردی صحیح دارد یا خیر. اگر عملکرد کمپرسور صحیح نباشد، فشار به حد ایده‌آل نرسیده و یا تغییر نمی کند. پس از تست سیستم انتقال و نبود اشکال در آن، به ناچار باید به فکر تعویض کمپرسور خودرو خود بیفتید.

مشکلات و اختلالات کمپرسور

در بسیاری از موارد پیش آمده، با مشکلات مختلفی از جمله کار نکردن صحیح کمپرسور و در نتیجه عدم دریافت هوای خنک مواجه می شویم. این مسائل معمولا نشانه هایی از بروز برخی اختلالات در عملکرد کمپرسور خودرو بوده که باید به سرعت بررسی و رفع شوند؛ چرا که امکان به وجود آوردن خسارات بیشتر و صرف هزینه های بالاتر افزایش می‌ یابد.

برخی از مشکلات و اختلالاتی که کمپرسور کولر با آن مواجه می‌ شود، عبارتند از:

1. سرمای کم کولر.
2. روشن نشدن کولر.
3. سر و صدا های بسیار در حین کار کردن کولر.
4. بوی نامطبوع.

بروز چنین حالت هایی در هنگام استفاده از کمپرسور کولر، نشان از وجود اختلالاتی در بخش های مختلف خودرو می‌ باشد که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد:

• خرابی رله کنترل آمپر.
• خرابی کلاچ.
• اختلال در کارکرد ترموستات.
• مستهلک شدن باتری.
• به وجود آمدن فاصله بین کلاچ و پولی.

بنابراین، با توجه به موارد ذکر شده فوق در می‌ یابیم که خودرو نیاز به بررسی دقیق دارد و در اسرع وقت باید نسبت به تعمیر و ارزیابی آن اقدام کرد.

شرایط آب و هوایی کمپرسور ها:

شرایط کارکرد محیطی کمپرسور کولر گازی با دقت به محلی که قرار است در آن فعالیت کند، بسیار مهم است. به صورت یک قاعده کلی کمپروسور های تولید شده از نظر شرایط آب و هوایی به دو گروه T1 و T3 تقسیم بندی می شوند. شرایط آب و هوایی T1 به مناطقی معتدل، نیمه معتدل و کوهستانی اطلاق می شود که در شرایط دمای بالاتر از 30 درجه سانتی گراد قرار بگیرد. لازم به ذکر است فعالیت کمپروسورهای T1 در شرایط و منطقه هایی که بالاتر از 35 درجه سانتی گراد باشند، اصطلاحا اورلود و از فعالیت باز می ایستد.

شرایط آب و هوایی T3 به شرایط و مناطقی اطلاق می شود که بسیار گرم سیر و استوایی هستند، در این حالت کمپروسور می تواند تا 60 درجه سانتی گراد گرمای محیط را تحمل و به عملکرد خود ادامه دهند. لازم به ذکر است که نباید کمپروسور هایی که با شرایط آب و هوایی شما مطابقت ندارند، خریداری کنید. با این کار از هدر رفتن پول خود نیز جلوگیری خواهید کرد.

تعمیرات کمپرسور کولر گازی:

به طور کلی هرگاه یک کمپرسور کولر گازی در طی یک فصلِ پر فعالیت، تحت فشار زیادی قرار گیرد، به صورت تدریجی ساقط می شود. از دیگر عوامل خراب شدن کمپروسور ها می توان به میران انرژی که به کمپروسور می رسد توجه کرد. تجربه نشان داده است که اگر مقدار انرژی کمتر باشد، فعالیت کمپروسور سست و اگر زیاد باشد، موجب آسیب به کمپروسور خواهد شد.

از عوامل دیگر خراب شدن کمپروسور ها، می توان به تحت فشار بودن کمپرسور کولر گازی ها، در شرایط غیر استاندارد اشاره کرد که می توان به نامناسب بودن قرارگیری کندانسور در فضای بیرون، به نحوی که مجموعه کندانسور عملکرد تخلیه هوای گرم را به خوبی انجام نداده و یا خطوط ارسال مبرد را دچار خم شدن کند.

عواملی همچون کثیف بودن روغن گاز مبرد، می تواند از دلایل دیگر خرابی کمپروسور باشد، لذا خواهشمندیم همیشه مراکز اتصال لوله ها به کمپروسور را برسی کرده و محل اتصال حتما باید توسط متخصصین برسی شود؛ تا میزان مبرد موجود در دستگاه و روغن آن برسی گردد.

هنگامی که صداهای عجیب و غریب از دستگاه خود در هنگام فعالیت یا راه اندازی سطح خنک کنندگی آن، کمتر از مواجهه شدن باشد؛ حتما از یک تکنسین خدمات کولر گازی کمک بگیرید. پرسنل هوای پاک ایران در تمام طول شبانه و روز آماده پاسخ گویی به سوالات شما و ارسال نماینده و تعمیر کولر گاز شما می باشد.

خرید کمپرسور خودرو

شاید در نگاه اول، کمپرسور خودرو قطعه ای نه چندان با اهمیت به نظر برسد؛ اما با کمی بررسی در میزان امکانات رفاهی اتومبیل خود در می‌ یابیم که وجود این قطعه، در کنار بسیاری از قطعات دیگر، از اهمیت بالایی برخوردار است. کمپرسور کولر نیز مانند دیگر قطعات مصرفی خودرو گاهی نیاز به تعمیر و یا تعویض دارد؛ در این حالت شما نیاز به منبع مورد اعتمادی برای تهیه قطعه مورد نظر خود خواهید داشت. منبعی که علاوه بر عرضه ی محصول مرغوب، قیمت مناسبی را به مشتری ارائه دهد.

امروزه وجود منابع مختلف جهت تهیه ی قطعات خودرو، خریداران را دچار سردرگمی زیادی کرده؛ چرا که کیفیت های ارائه شده در این زمینه، دارای تفاوت فاحشی می‌ باشد. طیف های گسترده ای از محصولات تقلبی و بی کیفیت در بازار، در بسیاری از موارد، هم خریداران و هم فروشندگان معتبر را دچار معضل کرده و هزینه و زمان صرف شده افراد را عملا به هیچ تبدیل می‌‌ کند.
فروش قطعات تقلبی، به جای محصولات اصل و استفاده از بسته بندی های اصیل و بارکد دار از نمونه مشکلات شایع در بازار بوده و مشتری را وادار به دقت در خرید خود می‌ کند.

راهکار چیست؟ کاملا مشخص است! اعتماد به یکی از بزرگ ترین برند های بازار، یعنی، “کاراکولر”.